Wednesday, October 15, 2014

Benefits of Hath Yoga

benefits of hatha yoga weight loss
benefits of hatha yoga examined
hatha yoga asanas
practice hatha yoga
hatha yoga beginners
zen yoga
aims hatha yoga
medical benefits hatha yoga

เคšเคฎเคค्เค•ृเคค เค•เคฐ เคฆेเค—ी เคช्เคฐाเคšीเคจ เค•ाเคฒ เค•ी เคฏเคน เคตिเคงा, เคœाเคจเคจा เคšाเคนेंเค—े เค†เคช?
 
เคนเค  เคฏोเค—, เคฏोเค— เคธाเคงเคจा เค•ी เคเค• เคช्เคฐाเคšीเคจ เคชเคฆ्เคงเคคि เคนै। เคธंเคธाเคฐ เคญเคฐ เคฎें เคฏे เคฏोเค— เค•्เคฐिเคฏा เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคถाเคฐीเคฐिเค• เคคเคฅा เคฎाเคจเคธिเค• เคฒाเคญों เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคตिเค–्เคฏाเคค เคนै। เค†เคœ เคนเคฎ เคœाเคจेंเค—े เค•ि เคนเค  เคฏोเค— เค•े เค•्เคฏा- เค•्เคฏा เคฒाเคญ เคนैं।
เคนเค  เคฏोเค— เคนเคฎाเคฐे เคถเคฐीเคฐ เค•े เคช्เคฐเคคिเคฐเค•्เคทी เคคเคจ्เคค्เคฐ เค•ो เคธเคถเค•्เคค เค•เคฐเคคा เคนै। เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคต्เคฏाเคงिเคฏों เคธे เคฌเคšเคจे เค•े เคฒिเคฏे เคนเค  เคฏोเค— เค•ी เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เค•्เคฐिเคฏाเคฏें เคญी เคฒाเคญเคช्เคฐเคฆ เคนोเคคी เคนैं।
เคธंเคธाเคฐ เคญเคฐ เคฎें เคฌाเคฒ เคธे เคฒेเค•เคฐ เคตृเคฆ्เคง เคคเค• เค…เคชเคจे เคญाเคฐ เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคต्เคฏाเคงिเคฏों เคธे เค—्เคฐเคธ्เคค เคฐเคนเคคे เคนैं। เคฎोเคŸाเคชा เค…เคจेเค• เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคต्เคฏाเคงिเคฏों เค•ी เคœเคก़ เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै। เคนเค  เคฏोเค— เคธे เคญाเคฐ เคคเคฅा เคฎोเคŸाเคชा เค˜เคŸाเคจे เคฎें เคธเคนाเคฏเคคा เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคคी เคนै।
เคนเค  เคฏोเค— เค•े เค†เคธเคจों เคธे เคนเคฎाเคฐे เคฎेเคฐुเคฆเคฃ्เคก เคฎें เคฆृเคข़เคคा เค†เคคी เคนै เคคเคฅा เคนเคฎाเคฐे เค…ंเค—-เคตिเคจ्เคฏाเคธ เคฎें เคญी เคธुเคงाเคฐ เค†เคคा เคนै। เค†เคงुเคจिเค• เคธเคฎเคฏ เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคชเคฐ เค•ाเคฎ เค•เคฐเคคे เคฐเคนเคจे เค•े เค•ाเคฐเคฃ เค…เคงिเค•ांเคถ เคต्เคฏเค•्เคคि เคชीเค  เค•ी เคชीเคก़ा เคธे เคฆुเค–ी เคฐเคนเคคे เคนैं। เค‡เคธเคธे เค›ुเคŸเค•ाเคฐा เคชाเคจे เค•े เคฒिเคฏे เคนเค  เคฏोเค— เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคญूเคฎिเค•ा เคจिเคญा เคธเค•เคคा เคนै।
เคชाเคšเคจ เค•्เคฐिเคฏा เคฎें เคธเคฎเคธ्เคฏा เคฐเคนे เคคो เคญोเคœเคจ ‘เค–ाเคฏा เคฏा เคจा เค–ाเคฏा’ เคเค• เคนी เคธเคฎाเคจ เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै। เคชเคฐเคจ्เคคु เคนเค  เคฏोเค— เค•े เคตिเคญिเคจ्เคจ เค†เคธเคจों เคธे เคชाเคšเคจ เค•्เคฐिเคฏा เคฎें เคธुเคงाเคฐ เค†เคคा เคนै เคคเคฅा เคฎเคฒ เคค्เคฏाเค— เค•เคฐเคจे เคฎें เคญी เคธुเคงाเคฐ เคฆिเค–ाเคฏी เคฆेเคคा เคนै।
เคนเค  เคฏोเค— เค•े เคช्เคฐเคฏोเค— เคธे เคฐुเคงिเคฐ เคช्เคฐเคตाเคน เคฎें เค‰เคจ्เคจเคคि เคนोเคคी เคนै, เคœो เคถเคฐीเคฐ เค•े เคญिเคจ्เคจ เคญाเค—ों เคฎें เค‘เค•्เคธीเคœ़เคจ, เคชोเคทเค• เคคเคค्เคต เคคเคฅा เค…เคจ्เคคः เคธ्เคฐाเคตों เค•े เคฒिเคฏे เค…เคคि เค†เคตเคถ्เคฏเค• เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธเคธे เค†เคชเค•ा เคถเคฐीเคฐ เคนृเคท्เคŸ-เคชुเคท्เคŸ เคฐเคนเคคा เคนै।
เคฎाเคจเคธिเค• เคเค•ाเค—्เคฐเคคा เค•े เคฒिเคฏे เค•िเคธी เคญी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคฏोเค— เค•्เคฐिเคฏा เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคฒाเคญเคช्เคฐเคฆ เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै। เคนเค  เคฏोเค— เคฎाเคจเคธिเค• เคเค•ाเค—्เคฐเคคा เคฌเคข़ाเคจे เค•े เคฒिเคฏे เค‰เคชเคฏुเค•्เคค เคธाเคงเคจ เคนै।
เคถाเคฐीเคฐिเค• เค†เคญाเคธ เคฎें เคตृเคฆ्เคงि เค•े เคฒिเคฏे เคนเค  เคฏोเค— เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคฎाเคจ्เคฏ เคคเคฅा เคฒाเคญเคช्เคฐเคฆ เคฎाเคจा เค—เคฏा เคนै।เคชेเคถिเคฏों เค•े เคจिเคท्เคชीเฅœเคจ เคธे เคฎुเค•्เคคि เคฎिเคฒเคจे เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคฎाเคจเคธिเค• เคšैเคจ เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे เคญी เคนเค  เคฏोเค— เค•्เคฐिเคฏाเคฏों เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।
เคคเคจाเคต เคธे เคœुเคก़े เคธंเค•ेเคคों เค•ो เค˜เคŸाเคจे เค•े เคฒिเคฏे เคญी เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคนเค  เคฏोเค—ाเคธเคจों เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคฒाเคญเคช्เคฐเคฆ เคธिเคฆ्เคง เคนोเคคा เคนै। เคถ्เคตाเคธ เคฐोเค— เคคเคฅा เคฎเคงुเคฎेเคน เคฐोเค—ों เคธे เคฎुเค•्เคคि เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे เคญी เคนเค  เคฏोเค—ाเคธเคจों เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।
เค•ुเค› เคจเคตीเคจ เคตैเคœ्เคžाเคจिเค• เค…เคจ्เคตेเคทเคฃों เคคเคฅा เคคเคฅ्เคฏ เคธंเค—्เคฐเคน เคฎें เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคต्เคฏाเคงिเคฏों เค•ा เค‰เคชเคšाเคฐ เคนเค  เคฏोเค— เคธे เคธंเคญเคต เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธเคฎें เคถ्เคตाเคธ เคฐोเค—, เคšिเคฐเค•ाเคฒिเค• เคฅเค•ाเคจ, เคฎเคงुเคฎेเคน, เค—เค िเคฏा, เคเคšเค†เคˆเคตी, เคคเคฅा เคฎोเคŸाเคชे เคœैเคธी เคต्เคฏाเคงिเคฏां เคธเคฎ्เคฎिเคฒिเคค เคนैं।

========================



เค†เคช เคธเคฌ เค•ी เค“เคฐ เคธे เคฆो เคช्เคฐเคถ्เคจ เค†เคฏे เคนैं।  
เคชเคนเคฒा เคช्เคฐเคถ्เคจ เคนै เค•ि เคฎूเคฐ्เคคिเคชूเคœा เค‰เคšिเคค เคนै เคฏा เค…เคจुเคšिเคค?
เคฆूเคธเคฐा เคช्เคฐเคถ्เคจ เคนै, เคฏोเค— เค•े เคจाเคฎ เคชเคฐ เคคเคฐเคน-เคคเคฐเคน เค•े เคฏोเค—, เคœैเคธे- เคนเค เคฏोเค—, เคฐाเคœเคฏोเค—, เคฒเคฏเคฏोเค—, เค•ुเคฃ्เคกเคฒिเคจी เคฏोเค—, เคทเคŸ्เคšเค•्เคฐ เค”เคฐ เค†เคธเคจों เค•े เคฌीเคš เคฏोเค— เค•ा เคตाเคธ्เคคเคตिเค• เคธ्เคตเคฐूเคช เค•्เคฏा เคนै?

เคœเคนाँ เคคเค• เคฎूเคฐ्เคคिเคชूเคœा เค•ा เคช्เคฐเคถ्เคจ เคนै เค†เคถ्เคฐเคฎीเคฏ เคธाเคนिเคค्เคฏ ‘เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เค—ीเคคा’, ‘เคœीเคตเคจाเคฆเคฐ्เคถ เคเคตं เค†เคค्เคฎाเคจुเคญूเคคि’ เค”เคฐ ‘เคถंเค•ा เคธเคฎाเคงाเคจ’ เค‡เคค्เคฏाเคฆि เคฎें เคญी เคนเคฎเคจे เค‡เคธ เคช्เคฐเคถ्เคจ เค•ो เคฒिเคฏा เคนै। เคฏे เคฎเคจ्เคฆिเคฐ, เคฎเคธ्เคœिเคฆ, เค—ुเคฐुเคฆ्เคตाเคฐा, เคšเคฐ्เคš, เคธ्เคคूเคช เค‡เคค्เคฏाเคฆि เคœो เคญी เคชिเคฃ्เคก เคคैเคฏाเคฐ เค•िเคฏे เคœाเคคे เคนैं เค†เคง्เคฏाเคค्เคฎिเค•เคคा เค•ी เคช्เคฐाเคฅเคฎिเค• เคชाเค เคถाเคฒाเคँ เคนैं। เค‡เคจเค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคนเคฎ เคชूเคฐ्เคตเคœों เค•े เคชเคฆเคšिเคจ्เคนों เคชเคฐ เคšเคฒ เคธเค•เคคे เคนैं, เคงเคฐ्เคฎ เค•ी เคฆिเคถा เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं। เคเค• เคธीเคฎा เคคเค• เคนी เค‡เคจเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคนै। เคตเคฐ्เคฃเคฎाเคฒा เคœ्เคžाเคจ เค•े เคฒिเค เคช्เคฐाเคฅเคฎिเค• เค•เค•्เคทाเคँ เค†เคตเคถ्เคฏเค• เคนैं; เค•िเคจ्เคคु เค•ोเคˆ เค†เคœीเคตเคจ เค‡เคจ เค•เค•्เคทाเค“ं เคฎें เคฐเคนเคจा เคšाเคนे เคคो เคตเคน เคชเคข़เคคा เคนी เค•्เคฏा เคนै? เคเคธे เคนी เค•ोเคˆ เค†เคœीเคตเคจ เคฎเคจ्เคฆिเคฐ เคคเค• เคนी เคœाเคจा เคšाเคนे เคคो เคฏเคน เค‰เคธเค•ी เคญाเคตुเค•เคคा เคนी เค•เคนी เคœाเคฏेเค—ी। เคฎเคจ्เคฆिเคฐ เค”เคฐ เคฎूเคฐ्เคคिเคฏाँ เคถ्เคฐเคฆ्เคงाเคธ्เคชเคฆ เคธ्เคฎाเคฐเค• เคนैं, เคœिเคจเคฎें เคนเคฎाเคฐे เคชूเคฐ्เคตเคœों เคฆ्เคตाเคฐा เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा เค•ी เคถोเคง เค•ी เค—ौเคฐเคตเคชूเคฐ्เคฃ เคธ्เคฎृเคคि เคธँเคœोเคฏी เค—เคˆ เคนै। เคฏเคฆि เคตเคนाँ เคฏเคน เคฌเคคाเคฏा เคœाเคคा เคนै เค•ि เค‰เคจ เคฎเคนाเคจ् เคตिเคญूเคคि เคจे เค•िเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคธाเคงเคจा เค•ी? เค•ैเคธे เค‰เคธ เคชเคฐเคฎเคคเคค्เคค्เคต เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เค•िเคฏा? เค‰เคจเค•ा เคธเคจ्เคฆेเคถ เค•्เคฏा เคนै?, เคคเคฌ เคคो เคฎเคจ्เคฆिเคฐ เค”เคฐ เคฎूเคฐ्เคคिเคฏाँ เคธाเคฐ्เคฅเค• เคนैं। เค•ेเคตเคฒ เคšเคฐเคฃाเคฎृเคค เคฌाँเคŸเคจेเคตाเคฒा เคฎเคจ्เคฆिเคฐ เค…เคงूเคฐा เคนै, เคถ्เคฐเคฆ्เคงा เค•ा เคฆुเคฐुเคชเคฏोเค— เคนै।

เค†เคชเค•ा เคฆूเคธเคฐा เคช्เคฐเคถ्เคจ, เคœो เคฏोเค— เค•े เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคง เคฎें เคนै, เคตिเคธ्เคคृเคค เคตिเคšाเคฐ เค•ी เค…เคชेเค•्เคทा เคฐเค–เคคा เคนै। เค†เคœ เคฏोเค— เค•े เคจाเคฎ เคชเคฐ เคฆेเคถ-เคตिเคฆेเคถ เคฎें เคนเคœाเคฐों เคช्เคฐเคถिเค•्เคทเคฃ เค•ेเคจ्เคฆ्เคฐ เคšเคฒ เคฐเคนे เคนैं เคœिเคจเคฎें เค—ृเคนเคธ्เคฅ, เคตिเคฐเค•्เคค เคธเคฌ เค•े เคธเคฌ เคฏोเค— เคนी เคธिเค–ा เคฐเคนे เคนैं। เคธเคฌเค•ी เคธंเคธ्เคฅाเคँ เคซเคฒ-เคซूเคฒ เคฐเคนी เคนैं। เค›ोเคŸे-เค›ोเคŸे เคฌเคš्เคšे เคคเค• เคฏोเค— เคฎें เคชाเคฐंเค—เคค เคนैं। เคนเคฎाเคฐे เค†เคถ्เคฐเคฎ เคฎें เค•ुเค› เคฌเคš्เคšे เค†เคคे เคฅे เคตे เคธเคฌ เคฏोเค— เคธीเค–เค•เคฐ เคธ्เคตเคฐ्เคฃเคชเคฆเค• เคชा เค—เคฏे (เคตे เคœिเคฎिเคจाเคธ्เคŸเคฐ เคฅे); เค•िเคจ्เคคु เค—ीเคคा-เคœैเคธे เคฏोเค—เคถाเคธ्เคค्เคฐ เคฎें เค‡เคธे เคฏोเค— เคจเคนीं เค•เคนा เค—เคฏा। เค—ीเคคा เคฎें เคนै-

เคคं เคตिเคฆ्เคฏाเคฆ्เคฆुःเค– เคธंเคฏोเค— เคตिเคฏोเค—ं เคฏोเค— เคธเคต्เคฎ्เคœ्เคžिเคคเคฎ्।
เคธ เคจिเคถ्เคšเคฏेเคจ เคฏोเค•्เคคเคต्เคฏो เคฏोเค—ोเคฝ เคจिเคฐ्เคตिเคฃ्เคฃ เคšेเคคเคธा।। (6/23)

เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคธंเคธाเคฐ เค•े เคธंเคฏोเค—-เคตिเคฏोเค— เคธे เคฐเคนिเคค เคœो เค†เคค्เคฏเคจ्เคคिเค• เคธुเค– เคนै, เคœिเคธे เคชเคฐเคฎเคคเคค्เคค्เคต เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा เค•เคนเคคे เคนैं เค‰เคธเค•े เคฎिเคฒเคจ เค•ा เคจाเคฎ เคฏोเค— เคนै। เคตเคน เคฏोเค— เคจ เค‰เค•เคคाเค เคนुเค เคšिเคค्เคค เคธे เคจिเคถ्เคšเคฏเคชूเคฐ्เคตเค• เค•เคฐเคจा เค•เคค्เคฐ्เคคเคต्เคฏ เคนै। เคงैเคฐ्เคฏเคชूเคฐ्เคตเค• เคธเคคเคค् เค…เคญ्เคฏाเคธ เคธे เคฒเค—เคจेเคตाเคฒा เคนी เค‰เคธे เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคคा เคนै। เคชเคฐเคฎเคคเคค्เคค्เคต เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा เค”เคฐ เคนเคฎाเคฐे เคฌीเคš เคฎें เคฎเคจ เค•ी เคคเคฐंเค—ें เคนैं, เคšिเคค्เคค เค•ी เคตृเคค्เคคिเคฏाँ เคนैं। เค‡เคจ เคตृเคค्เคคिเคฏों เค•ा เคจिเคฐोเคง เค•ैเคธे เคนो?- เค‡เคคเคจी เคนी เคคो เคธाเคงเคจा เคนै, เคœिเคธे เคชूเคฐ्เคต เคฎเคจीเคทिเคฏों เคจे เคฆेเคถ, เค•ाเคฒ เค”เคฐ เคชाเคค्เคฐ-เคญेเคฆ เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เค…เคชเคจी-เค…เคชเคจी เคญाเคทा-เคถैเคฒी เคฎें เคต्เคฏเค•्เคค เค•िเคฏा เคนै। เคฒौเค•िเค• เคธुเค– เคคเคฅा เคชाเคฐเคฒौเค•िเค• เค†เคจเคจ्เคฆ เค•ी เคช्เคฐाเคช्เคคि เค•े เคเค•เคฎाเคค्เคฐ เคธ्เคค्เคฐोเคค เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा เค•ी เคถोเคง เค•ा เคœो เคธंเค•เคฒเคจ เคตेเคฆों เคฎें เคนै, เคตเคนी เค‰เคชเคจिเคทเคฆों เคฎें เค‰เคฆ्เค—ीเคฅ เคตिเคฆ्เคฏा, เคธंเคตเคฐ्เค— เคตिเคฆ्เคฏा, เคฎเคงुเคตिเคฆ्เคฏा, เค†เคค्เคฎเคตिเคฆ्เคฏा, เคฆเคนเคฐ เคตिเคฆ्เคฏा, เคญूเคฎाเคตिเคฆ्เคฏा, เคฎเคจ्เคฅเคตिเคฆ्เคฏा, เคจ्เคฏाเคธเคตिเคฆ्เคฏा เค‡เคค्เคฏाเคฆि เคจाเคฎों เคธे เค…เคญिเคนिเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा। เค‡เคธी เค•ो เคฎเคนเคฐ्เคทि เคชเคคंเคœเคฒि เค•े ‘เคฏोเค—เคฆเคฐ्เคถเคจ’ เคฎें เคฏोเค— เค•ी เคธंเคœ्เคžा เคฆी เค—เคˆ।

เคฏोเค— เคนै เค•्เคฏा? เคฎเคนเคฐ्เคทि เค•เคนเคคे เคนैं, เค…เคฅ เคฏोเค—ाเคจुเคถाเคธเคจเคฎ्।- เคฏोเค— เคเค• เค…เคจुเคถाเคธเคจ เคนै। เคนเคฎ เค•िเคธे เค…เคจुเคถाเคธिเคค เค•เคฐें- เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•ो, เคฆेเคถ เค•ो, เคชाเคธ-เคชเคก़ोเคธ เค•ो? เคธूเคค्เคฐเค•ाเคฐ เค•เคนเคคे เคนैं- เคจเคนीं, เคฏोเค—เคถ्เคšिเคค्เคค เคตृเคค्เคคि เคจिเคฐोเคงः।- เคšिเคค्เคค เค•ी เคตृเคค्เคคिเคฏों เค•ा เคจिเคฐोเคง เคนी เคฏोเค— เคนै। เค•िเคธी เคจे เคชเคฐिเคถ्เคฐเคฎ เค•เคฐ เคจिเคฐोเคง เค•เคฐ เคฒिเคฏा เคคो เค‰เคธเคธे เคฒाเคญ? เคคเคฆा เคฆ्เคฐเคท्เคŸुः เคธ्เคตเคฐूเคชेเคฝ เคตเคธ्เคฅाเคจเคฎ्।– เค‰เคธ เคธเคฎเคฏ เคฆ्เคฐเคท्เคŸा เคฏเคน เค†เคค्เคฎा เค…เคชเคจे เคธเคนเคœ เคธ्เคตเคฐूเคช เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा เคฎें เคธ्เคฅिเคค เคนो เคœाเคคा เคนै। เค•्เคฏा เคชเคนเคฒे เคตเคน เคธ्เคฅिเคค เคจเคนीं เคฅा? เคฎเคนเคฐ्เคทि เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ, เคตृเคค्เคคि เคธाเคฐूเคช्เคฏ เคฎिเคคเคฐเคค्เคฐ।- เคฆूเคธเคฐे เคธเคฎเคฏ เคฆ्เคฐเคท्เคŸा เค•ा เคตैเคธा เคนी เคธ्เคตเคฐूเคช เคนै, เคœैเคธी เค‰เคธเค•ी เคตृเคค्เคคिเคฏाँ เคธाเคค्เคค्เคตिเค•, เคฐाเคœเคธी เค…เคฅเคตा เคคाเคฎเคธ เคนैं, เค•्เคฒिเคท्เคŸ, เค…เค•्เคฒिเคท्เคŸ เค‡เคค्เคฏाเคฆि। เค‡เคจ เคตृเคค्เคคिเคฏों เค•ा เคจिเคฐोเคง เค•ैเคธे เคนो? เค…เคญ्เคฏाเคธ เคตैเคฐाเค—्เคฏा เคญ्เคฏां เคคเคจ्เคจिเคฐोเคงः।- เคšिเคค्เคค เค•ो เคฒเค—ाเคจे เค•े เคฒिเค เคœो เคช्เคฐเคฏเคค्เคจ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै เค‰เคธเค•ा เคจाเคฎ เค…เคญ्เคฏाเคธ เคนै। เคฆेเค–ी-เคธुเคจी เคธเคฎ्เคชूเคฐ्เคฃ เคตเคธ्เคคुเค“ं เคฎें เคฐाเค— เค•ा เคค्เคฏाเค— เคตैเคฐाเค—्เคฏ เคนै। เค…เคญ्เคฏाเคธ เค•เคฐें เคคो เค•िเคธเค•ा เค•เคฐें? เค•्เคฒेเคถ เค•เคฐ्เคฎ เคตिเคชाเค•ाเคถเคฏैเคฐ เคชเคฐाเคฎृเคท्เคŸः เคชुเคฐुเคทเคตिเคถेเคท เคˆเคถ्เคตเคฐः।- เค•्เคฒेเคถ, เค•เคฐ्เคฎ, เค•เคฐ्เคฎों เค•े เคธंเค—्เคฐเคน เค”เคฐ เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคญोเค— เคธे เคœो เค…เคคीเคค เคนै เคตเคน เคชुเคฐुเคท-เคตिเคถेเคท เคˆเคถ्เคตเคฐ เคนै। เคตเคน เค•ाเคฒ เคธे เคญी เคชเคฐे เคนै, เค—ुเคฐुเค“ं เค•ा เคญी เค—ुเคฐु เคนै। เค‰เคธเค•ा เคตाเคšเค• เคจाเคฎ ‘เค“เคฎ्’ เคนै। เคคเคœ्เคœ เคชเคธ्เคคเคฆเคฐ्เคฅ เคญाเคตเคจเคฎ्।- เค‰เคธ เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•े เคจाเคฎ เคช्เคฐเคฃเคต เค•ा เคœเคช เค•เคฐो, เค‰เคธเค•े เค…เคฐ्เคฅเคธ्เคตเคฐूเคช เค‰เคธ เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•े เคธ्เคตเคฐूเคช เค•ा เคง्เคฏाเคจ เคงเคฐो, เค…เคญ्เคฏाเคธ เค‡เคคเคจे เคฎें เคนी เค•เคฐเคจा เคนै। เค‡เคธ เค…เคญ्เคฏाเคธ เค•े เคช्เคฐเคญाเคต เคธे เค…เคจ्เคคเคฐाเคฏ (เคตिเค˜्เคจ) เคถाเคจ्เคค เคนो เคœाเคฏेंเค—े, เค•्เคฒेเคถों เค•ा เค…เคจ्เคค เคนो เคœाเคฏेเค—ा เค”เคฐ เคฆ्เคฐเคท्เคŸा เคธ्เคตเคฐूเคช เคฎें เคธ्เคฅिเคคि เคคเค• เค•ी เคฆूเคฐी เคคเคฏ เค•เคฐ เคฒेเค—ा।

เค‡เคจ เคธเคฎเคธ्เคค เคช्เคฐเค•เคฐเคฃ เคฎें เคฏोเค— เค•े เคฒिเค เคตृเคค्เคคिเคฏों เค•ा เคธंเค˜เคฐ्เคท เคेเคฒเคจा เคนै। เคฏเคน เคถเคฐीเคฐ เค•ा เค•्เคฐिเคฏा-เค•เคฒाเคช, เค‡เคธเค•ी เคตिเคญिเคจ्เคจ เคฎुเคฆ्เคฐाเคँ เคฏोเค— เค•เคฌ เคธे เค”เคฐ เค•ैเคธे เคนो เค—เคฏी? เค•ोเคˆ เคฆिเคจ-เคฐाเคค เคฒเค—ाเคคाเคฐ เคšैเคฌीเคธों เค˜เคฃ्เคŸे เคฏोเค— เค•े เคจाเคฎ เคชเคฐ เคช्เคฐเคšเคฒिเคค เค‡เคจ เค†เคธเคจों เค•ो เค•เคฐ เคญी เคคो เคจเคนीं เคธเค•เคคा เคœเคฌเค•ि เค—ीเคคा เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคฏोเค— เคธเคคเคค् เคšเคฒเคจेเคตाเคฒी เคช्เคฐเค•्เคฐिเคฏा เคนै เค”เคฐ เคฎเคนเคฐ्เคทि เคชเคคंเคœเคฒि เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ, เคธ เคคु เคฆीเคฐ्เค˜เค•ाเคฒ เคจैเคฐเคจ्เคค्เคคเคฐ्เคฏ เคธเคค्เค•ाเคฐाเคฝ เคฝเคธेเคตिเคคो เคฆृเคขเคญूเคฎिः।– เคฏोเค— เค•ा เคฏเคน เค…เคญ्เคฏाเคธ เคฌเคนुเคค เค•ाเคฒ เคคเค• เคฒเค—ाเคคाเคฐ เคถ्เคฐเคฆ्เคงाเคชूเคฐ्เคตเค• เค•เคฐเคคे เคฐเคนเคจे เคธे เคฆृเคข़ เค…เคตเคธ्เคฅाเคตाเคฒा เคนोเคคा เคนै। เค…เคญ्เคฏाเคธ เคฎें เค•เคฐเคจा เค•्เคฏा เคนै? เค•्เคฏा เค•ोเคˆ เค†เคธเคจ? เคจเคนीं, เค‰เคธเคฎें เค•เคฐเคจा เคนै เค“เคฎ् เค•ा เคœเคช เค”เคฐ เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•ा เคง्เคฏाเคจ। เคฏोเค— เค•ा เคชเคฐिเคฃाเคฎ เค•्เคฏा เคนै? เคฆ्เคฐเคท्เคŸा เค•ी เคธ्เคตเคฐूเคช เคฎें เคธ्เคฅिเคคि। เค‡เคธเค•े เค…เคคिเคฐिเค•्เคค เคฒเค•्เคทเคฃोंเคตाเคฒा, เคญिเคจ्เคจ เคชเคฐिเคฃाเคฎเคตाเคฒा เคธाเคงเคจ เคฏोเค— เค•เคฆाเคชि เคจเคนीं เคนै।

เค…เคฌ เคนเคฎें เคฏเคน เคฆेเค–เคจा เคนै เค•ि เคฏोเค— เคฎें เค‡เคจ เคฎाเคจเคธिเค• เค•्เคฐिเคฏाเค“ं เค•े เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐ เคถाเคฐीเคฐिเค• เค•्เคฐिเคฏाเค“ं เค•ा เคช्เคฐเคšเคฒเคจ เค•ैเคธे เคนो เค—เคฏा? เคฏोเค— เค•े เคจाเคฎ เคชเคฐ เคตिเคญिเคจ्เคจ เค†เคธเคจ เค•เคนाँ เคธे เค† เค—เคฏे? เคฎเคนाเคค्เคฎा เคฒोเค— เค˜เคจเค˜ोเคฐ เคœंเค—เคฒ เค•े เคถाเคจ्เคค เคเค•ाเคจ्เคค เคฎें เค•เคจ्เคฆ-เคฎूเคฒ, เคซเคฒ เคธेเคตเคจ เค•เคฐ เคญเคœเคจ เค•เคฐเคคे เคฅे, เคœเคนाँ เค…เคจेเค• เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคฌीเคฎाเคฐिเคฏों เค•ा เคช्เคฐเค•ोเคช เคฐเคนเคคा เคฅा- ‘เคฒाเค—เคค เค…เคคि เคชเคนाเคฐ เค•เคฐ เคชाเคจी। เคตिเคชिเคจ เคตिเคชเคคि เคจเคนिं เคœाเคˆ เคฌเค–ाเคจी।।’ เคชเคนाเคก़ी เคœเคฒ เคช्เคฐाเคฏः เคธ्เคตाเคธ्เคฅ्เคฏ เค•े เค…เคจुเค•ूเคฒ เคจเคนीं เคนोเคคा। เคœंเค—เคฒ เค•े เคœीเคตเคจ เคฎें เค‡เคคเคจी เค…เคธुเคตिเคงाเคँ เคนैं เค•ि เค‰เคจเค•ा เคตเคฐ्เคฃเคจ เคจเคนीं เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा। เคธเคฐ्เคช, เคฌिเคš्เค›ू, เคถेเคฐ, เคญाเคฒू, เค—ैंเคกा, เคนाเคฅी เค”เคฐ เคคเคฐเคน-เคคเคฐเคน เค•े เค•ीเคŸाเคฃुเค“ं เค•े เคฎเคง्เคฏ เคจिเคตाเคธ เค•ी เคธเคฎเคธ्เคฏाเค“ं เค•े เค…เคคिเคฐिเค•्เคค เคฌเคก़े-เคฌเคก़े เคฎเคš्เค›เคฐों เค•े เคฆंเคถ, เคœिเคจเคธे เคธाเคงเค•ों เค•ो เคšाเคฐ-เค›ः เคฎเคนीเคจे เคฎें เคนी เคฎเคฒेเคฐिเคฏा, เคœूเคก़ी-เคคाเคช, เคฒीเคตเคฐ เค•ा เคฌเคข़เคจा, เคคिเคฒ्เคฒी, เค‰เคฆเคฐ-เคถूเคฒ เค‡เคค्เคฏाเคฆि เคœंเค—เคฒ เค•े เคฐोเค— เค†เค•्เคฐाเคจ्เคค เค•เคฐ เคฒेเคคे เคฅे। เคฎเคนीเคจे เคฆो-เคคीเคจ เคฎเคนीเคจे เคธे เคฌुเค–ाเคฐ เคชीเค›ा เคนी เคจเคนीं เค›ोเคก़ เคฐเคนा เคนै, เค…เคฌ เคคเค• เคœो เคšिเคจ्เคคเคจ-เคธ्เคฎเคฐเคฃ-เค…เคญ्เคฏाเคธ เค•िเคฏा, เคช्เคฐेเคฎเคชूเคฐिเคค เคนृเคฆเคฏ เคธे เคœो เคฒเคต เค‡เคท्เคŸ-เคšเคฐเคฃों เคฎें เคฒเค—ी เคฅी, เค‰เคงเคฐ เคธे เคนเคŸเค•เคฐ เคถเคฐीเคฐ เค•े เคšिเคจ्เคคเคจ เคฎें เคฒเค— เค—เคˆ เค•ि เคฏเคน เคธ्เคตเคธ्เคฅ เค•ैเคธे เคนो? เคšिเคจ्เคคเคจ-เค•्เคฐเคฎ เคŸूเคŸ เค—เคฏा। เคฏेเคจ-เค•ेเคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐेเคฃ เคธ्เคตाเคธ्เคฅ्เคฏ-เคฒाเคญ เคนुเค† เคญी เคคो เคšाเคฐ-เค›ः เคฎเคนीเคจे เค•े เค…เคจ्เคคเคฐाเคฒ เคธे เคชुเคจः เค•ोเคˆ เคจ เค•ोเคˆ เคฌीเคฎाเคฐी เค† เค—เคˆ। เคœीเคตเคจ เคนी เค•िเคคเคจा เคนै เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े เคชाเคธ।

เคช्เคฐाเคšीเคจเค•ाเคฒ เคฎें เค†เคœ เค•ी เคคเคฐเคน เคšिเค•िเคค्เคธा เค•ी เคธुเคตिเคงाเคฏें เคจ เคฅीं เค”เคฐ เคœंเค—เคฒ เคฎें เคคो เค‰เคจเค•ा เค”เคฐ เคญी เค…เคญाเคต เคฅा เค‡เคธเคฒिเค เคฎเคนाเคค्เคฎाเค“ं เคจे เคญเคœเคจ-เคชเคฅ เค•े เคญเคฏंเค•เคฐ เคตिเค˜्เคจ เค‡เคจ เคฌीเคฎाเคฐिเคฏों เค•े เคจिเคตाเคฐเคฃाเคฐ्เคฅ เค…เคชเคจे เคญเคœเคจ เคฎें เคธे เค•ुเค› เคธเคฎเคฏ เคจिเค•ाเคฒเค•เคฐ เคถเคฐीเคฐ-เคถोเคงเคจ เค•ी เคช्เคฐเค•्เคฐिเคฏा เคฎें เคฒเค—ाเคจा เค†เคฐเคฎ्เคญ เค•िเคฏा, เคœिเคธเคธे เคจ เคฎเคฒ เค…เคตเคฐुเคฆ्เคง เคนो เค”เคฐ เคจ เค‰เคธเคธे เค‰เคค्เคชเคจ्เคจ เคนोเคจेเคตाเคฒे เค…เคตाเคจ्เคคเคฐ เคตिเค˜्เคจ เคถเคฐीเคฐ เค•ो เค•्เคทुเคญिเคค เค•เคฐ เคธเค•ें। ‘เคฏोเค— เค•เคฐเคค เคฐोเค— เคฌเคข़เคค। เคตैเคฐाเค— เคฏोเค— เค•เค िเคจ เคŠเคงो, เคนเคฎ เคจ เค•เคฐเคฌ।’ เค—ोเคชिเคฏाँ เค•เคนเคคी เคนैं เค•ि เค‰เคฆ्เคงเคต เคœी! เคตैเคฐाเค—्เคฏ เค”เคฐ เคฏोเค— เคคो เคฌเคก़ा เค•เค िเคจ เคนै। เคฏोเค— เค•เคฐเคจे เคธे เคฐोเค— เคฌเคข़เคคा เคนै। เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เคเคธा เคนी เคนै, เค•्เคฏोंเค•ि เคญเคœเคจ เค•ा เค‰เคคाเคฐ-เคšเคข़ाเคต เคถ्เคตाเคธ เคชเคฐ เคจिเคฐ्เคญเคฐ เคนै। เคเค• เคนी เคจाเคฎ เค•ो เคฌैเค–เคฐी, เคฎเคง्เคฏเคฎा, เคชเคถ्เคฏเคจ्เคคी เค”เคฐ เคชเคฐा เค‡เคจ เคšाเคฐ เคถ्เคฐेเคฃिเคฏों เคธे เคœเคชा เคœाเคคा เคนै। เคฌैเค–เคฐी เค‰เคธे เค•เคนเคคे เคนैं เคœो เคต्เคฏเค•्เคค เคนो เคœाเคฏ। เคจाเคฎ-เคœเคช เคธเคธ्เคตเคฐ เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•เคฐเคคे เคนैं เค•ि เคธुเคจाเคฏी เคฆे। เคฎเคง्เคฏเคฎा เค•ा เค†เคถเคฏ เคนै เค…เคธ्เคซुเคŸ เคธ्เคตเคฐ। เคเคธा เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เค•ि เคธเคฎीเคช เคฎें เค•ोเคˆ เคฌैเค ा เคนो เคคो เค‰เคธे เคจ เคธुเคจाเคฏी เคจ เคชเคก़े, เค•ेเคตเคฒ เคœเคชเคจे เคตाเคฒा เคธुเคจे, เคธเคฎเคे। เค‡เคธเคธे เค‰เคจ्เคจเคค เค…เคตเคธ्เคฅा เคชเคถ्เคฏเคจ्เคคी เคฎें เคฆृเคท्เคŸि เคถ्เคตाเคธ เคชเคฐ เค•ेเคจ्เคฆ्เคฐिเคค เค•ी เคœाเคคी เคนै เค•ि เคถ्เคตाเคธ เค•เคฌ เค…เคจ्เคฆเคฐ เค†เคˆ, เค•िเคคเคจे เคธเคฎเคฏ เคคเค• เคฐुเค•ी, เค•เคฌ เคฌाเคนเคฐ เค—เคฏी? เคฎเคจ เค•ो เคฆ्เคฐเคท्เคŸा เคฐूเคช เคฎें เค–เคก़ा เค•เคฐ เคฆेเคคे เคนैं। เคœเคฌ เคฎเคจ เคจिเคฐीเค•्เคทเคฃ เค•เคฐเคจे เคฒเค—े เคคो เคšिเคจ्เคคเคจ เคธे เค‰เคธ เคจाเคฎ เค•ो เคœเคชा เคœाเคคा เคนै। เคชเคถ्เคฏเคจ्เคคी เค…เคตเคธ्เคฅा เค•ी เคชเคฐिเคชเค•्เคต เค…เคตเคธ्เคฅा เคตिเคชเคถ्เคฏเคจा เคฎें, เคถ्เคตाเคธ เคตिเคถेเคท เคฐूเคช เคธे เคจिเคฐीเค•्เคทเคฃ เค•ी เค•्เคทเคฎเคคा เคฎें เคจाเคฎ เคœाเค—ृเคค เคนो เคœाเคคा เคนै, เค‰เคธे เค•เคฐเคจा เคจเคนीं เคชเคก़เคคा। เคเค• เคฌाเคฐ เคธुเคฐเคค เคฒเค—ा เคญเคฐ เคฆें, เคกोเคฐ เคฒเค— เคœाเคฏेเค—ी। เคถ्เคตाเคธ เคฆेเค–เคจे เค•ी เค•्เคทเคฎเคคा เค†เคคे เคนी เคชเคฐा เคฎें เคช्เคฐเคตेเคถ เคฎिเคฒ เคœाเคคा เคนै। เคฏเคน เคคเคค्เคค्เคต เคฎें เคช्เคฐเคตेเคถ เคฆिเคฒा เคฆेเคจेเคตाเคฒी เคตाเคฃी เคนै เค‡เคธเคฒिเค เคชเคฐा เค•เคนเคฒाเคคी เคนै। เค‰เคธ เคธเคฎเคฏ เคถ्เคตाเคธ เค•ी เค—เคคि เคถिเคฅिเคฒ เคนो เคœाเคคी เคนै। เคเค• เคฎिเคจเคŸ เคฎें เคฏเคฆि เค†เคช เคšाเคฐ เคฌाเคฐ เคถ्เคตाเคธ เคฒेเคคे เคฅे เคคो เค‡เคธ เคชเคฐा เค•ी เค…เคตเคธ्เคฅा เคฎें เคเค• เคนी เคฌाเคฐ เคฒे เคธเค•ेंเค—े। เคถ्เคตाเคธ เคนी เคคो เคฐเค•्เคค เค•ा เคถोเคงเคจ เค•เคฐเคคी เคนै। เคฏเคฆि เคฏเคนी เคถिเคฅिเคฒ เคนो เค—เคˆ เคคो เคฐเค•्เคค-เคธंเคšाเคฐ เคฎเคจ्เคฆ เคชเคก़ เคœाเคคा เคนै। เคจเคธ-เคจाเคกि़เคฏों, เคฎांเคธเคชेเคถिเคฏों เคฎें เคฐเค•्เคค-เคธंเคšाเคฐ เคถिเคฅिเคฒ เคนोเคคे เคนी เคถเคฐीเคฐ เค•ो เคคเคฐเคน-เคคเคฐเคน เค•ी เคฌीเคฎाเคฐिเคฏाँ เค˜ेเคฐ เคฒेเคคी เคนैं। เคธाเคงเคจा เค•ा เค•्เคฐเคฎ เคจ เคŸूเคŸे, เค‡เคธเค•े เคฒिเค เคฎเคนाเคชुเคฐुเคทों เคจे เคจेเคคि, เคงौเคคि, เค†เคธเคจ เค‡เคค्เคฏाเคฆि เคถाเคฐीเคฐिเค• เค•्เคฐिเคฏाเค“ं เค•ा เค†เคตिเคท्เค•ाเคฐ เค•िเคฏा।

เคจेเคคि เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคจाเค• เคฎें เคธूเคค เค•ी เคฐเคธ्เคธी เคกाเคฒเค•เคฐ เคฎुเค– เคธे เคจिเค•ाเคฒเคจा, เคงौเคคि เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคชाँเคš เคธेเคจ्เคŸीเคฎीเคŸเคฐ เคšैเคก़े เค”เคฐ เคชाँเคš เคฎीเคŸเคฐ เคฒเคฎ्เคฌे เคฎเคฒเคฎเคฒ เค•े เคตเคธ्เคค्เคฐ เค•ो เคœเคฒ เคธे เคธाเคฅ เคจिเค—เคฒเคจा เค”เคฐ เคจिเค•ाเคฒเคจा, เคตเคธ्เคคि เค…เคฐ्เคฅाเคค् เค—ुเคฆा เคธे เค…เคถ्เคตिเคจी เคฎुเคฆ्เคฐा เคฆ्เคตाเคฐा เคœเคฒ เค–ींเคšเค•เคฐ เคเคจिเคฎा เค•ी เคคเคฐเคน เคฌเคก़ी เค†ँเคค เค•ी เคธเคซाเคˆ เค•เคฐเคจा, เคจौเคฒि เค…เคฐ्เคฅाเคค् เค–เคก़े เคนोเค•เคฐ เคुเค•เคคे เคนुเค เคฆोเคจों เคนाเคฅ เค˜ुเคŸเคจे เคชเคฐ เคฐเค– เคจौเคฒि (เค›ोเคŸी เค†ंเคค) เค•ो เคจाเคญि เค•े เคšाเคฐों เค“เคฐ เค˜ुเคฎाเคจा, เคค्เคฐाเคŸเค• เค…เคฐ्เคฅाเคค् เค•िเคธी เคตเคธ्เคคु เค•ो เคเค•เคŸเค• เคฆेเค–เคคे เคฐเคนเคจा, เค•เคชाเคฒเคญाเคคि เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคฒुเคนाเคฐ เค•ी เคญाเคฅी เค•ी เคคเคฐเคน เคถीเค˜्เคฐเคคाเคชूเคฐ्เคตเค• เคถ्เคตाเคธ เคฒेเคจा เค”เคฐ เค›ोเคก़เคจा- เค‡เคจ เคธเคฌเค•े เค…เคจेเค• เค…เคตाเคจ्เคคเคฐ เคญेเคฆ, เคœैเคธे- เค•เคฐ्เคฃ เคงौเคคि (เค•ाเคจ เค•ी เคธเคซाเคˆ), เคฆเคจ्เคคเคงौเคคि (เคฆाँเคคों เค•ी เคธเคซाเคˆ), เคถंเค– เคช्เคฐเค•्เคทाเคฒเคจ (เคฎुเค– เคธे เคœเคฒ เคชीเค•เคฐ เค—ुเคฆा เคฎाเคฐ्เค— เคธे เคจिเค•ाเคฒเคจा) เค‡เคค्เคฏाเคฆि เค•ेเคตเคฒ เคถाเคฐीเคฐिเค• เค‰เคชเคšाเคฐ เคฅे, เคœिเคจเคธे เคญเคœเคจ เคฎें เคต्เคฏเคตเคงाเคจ เคจ เค†เคฏे। เคฎूเคฒ เคธाเคงเคจ เคธे เค‡เคจเค•ा เค•ोเคˆ เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคง เคจเคนीं เคฅा। ‘เคคเคจ เคฌिเคจ เคญเคœเคจ เคตेเคฆ เคจเคนिं เคตเคฐเคจा’- เคญเคœเคจ เค•े เคฒिเค เคคเคจ เค•ो เคจिเคฐोเค— เคฐเค–เคจे เค•ा เคจुเคธ्เค–ा เค‡เคจ เค•्เคฐिเคฏाเค“ं เคฎें เคฅा เคœिเคธे เค•ाเคฒाเคจ्เคคเคฐ เคฎें เคนเค เคฏोเค— เค•เคนा เคœाเคจे เคฒเค—ा।

เคตเคธ्เคคुเคคः เคนเค เคฏोเค— เคจाเคฎ เค•ी เค…เคฒเค— เคธे เค•ोเคˆ เคธाเคงเคจा เคจเคนीं เคนै। เคนเคฎ เคœเคฌ เค—ुเคฐु เคฎเคนाเคฐाเคœ เค•ी เคถเคฐเคฃ เคฎें เค†เคฏे, เคฎเคนीเคจे-เคฆो เคฎเคนीเคจे เคฎें เคนी เค—ुเคฐुเคฆेเคต เคนृเคฆเคฏ เคธे เคช्เคฐेเคฐเคฃा เคฆेเคจे เคฒเค—े เค•ि เคฏเคนाँ เคฌैเค ो, เค…เคฌ เคถ्เคตाเคธ เคธे เคšिเคจ्เคคเคจ เค•เคฐो, เค…เคฌ เคญเคœเคจ เค ीเค• เคšเคฒ เคฐเคนा เคนै, เค…เคฌ เค ीเค• เคจเคนीं เคนै, เค…เคฌ เคฌाเคงा เค†เคจेเคตाเคฒी เคนै, เคฏเคน เคฌाเคงा เค•ा เคจिเคตाเคฐเคฃ เคนो เค—เคฏा- เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคงเคก़ाเคงเคก़ เค…เคจुเคญเคต เคฎें เคฎिเคฒเคจे เคฒเค—ा। เค—ुเคฐु เคฎเคนाเคฐाเคœ เคจे เค…เคจुเคญเคต เค•ी เคœाเค—ृเคคि เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•ी, เค†เคค्เคฎा เคธे เค‡เคท्เคŸเคฆेเคต เคฐเคฅी เคนो เค—เคฏे। เคจाเคฎ เคœเคชเคจे เค•ी เคตिเคงि, เคถ्เคตाเคธ-เคช्เคฐเคถ्เคตाเคธ เค•ा เคญเคœเคจ, เคจाเคฎ-เคฐूเคช-เคฒीเคฒा เค”เคฐ เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคตिเคฆ्เคฏा เค‡เคค्เคฏाเคฆि เคธเคญी เคธाเคงเคจ เค—ुเคฐुเคฆेเคต เคจे เคตिเคงिเคตเคค् เคฌเคคाเคฏा เค•िเคจ्เคคु เคจेเคคि, เคงौเคคि, เคจौเคฒि, เคตเคธ्เคคि, เคฏोเค—ाเคธเคจ เค‡เคค्เคฏाเคฆि เค•ा เคจाเคฎ เคญी เคจเคนीं เคฒिเคฏा।

เค—ुเคฐु เคฎเคนाเคฐाเคœ เคธेเคตा เคชเคฐ เคชूเคฐा เคœोเคฐ เคฆेเคคे เคฅे। เคฏเคน เค•เคฐो เคตเคน เค•เคฐो- เคธेเคตा เคฎें เคฒเค—ाเคฏे เคฐเค–เคคे เคฅे เคœिเคธเคธे เค†เคธเคจों เค•ी เค•เคฎी เคชूเคฐी เคนो เคœाเคฏ। เคตे เค•เคนเคคे เคฅे- เคœเคฌ เคคเค• เคœเค—ो เคฏोเค—ाเคšाเคฐ เคฎें เคฐเคนो। เคฎเคจ เค•ो เคจाเคฎ, เคฐूเคช, เคฒीเคฒा เค”เคฐ เคงाเคฎ เค‡เคจเคฎें เคธे เค•เคนीं เคจ เค•เคนीं เคฒเค—ाเคฏे เคฐเค–ो। เคฏเคฆि เค†เคช เคฎเคจ เค•ो เคญเคœเคจ เคธे เค›ुเคŸ्เคŸी เคฆेंเค—े เคคो เคฏเคน เคฎाเคฏा เคฎें เคœाเคฏेเค—ा। เคฎเคจ เคเค• เคเคธा เคฏเคจ्เคค्เคฐ เคนै เคœो เค•เคญी เคถाเคจ्เคค เคฐเคนเคคा เคนी เคจเคนीं, เคธเคฆैเคต เค•ुเค› เคจ เค•ुเค› เค•เคฐเคคा เคนी เคฐเคนเคคा เคนै, เค‡เคธเคฒिเค เคธเคคเคค् เคšिเคจ्เคคเคจ เคฎें เคฒเค—े เคฐเคนो। เคธेเคตा เค•เคฐเคคे เคธเคฎเคฏ เคญी, เคคिเคจเค•ा เค‰เค ाเคคे เคธเคฎเคฏ เคญी เคธुเคฐเคค เคฒเค—ी เคฐเคนเคจी เคšाเคนिเค। เคช्เคฐเคฃเคชूเคฐ्เคตเค• เคฒเค—े เคฐเคนो। เค‡เคธी เค•ा เคจाเคฎ เคนเค  เคนै। เคนเค  เค•े เคจाเคฎ เคชเคฐ เค…เคฒเค— เคธे เค•ोเคˆ เค•्เคฐिเคฏा เคจเคนीं เคนै। เคชंเคšाเค—्เคจि เคคाเคชเคจा, เคšैเคฐाเคธी เคงूเคจी เคคाเคชเคจा, เคœเคฒ เคถเคฏเคจ, เค•เคฃ्เคŸเค• เคถเคฏเคจ เค…เคฐเคฃ्เคฏ เคจिเคตाเคธ, เคเค• เคชैเคฐ เคธे เค…เคฅเคตा เคเค• เคนाเคฅ เคŠเคชเคฐ เค•เคฐ เค–เคก़े เคฐเคนเคจा, เคตृเค•्เคท เค•ी เคกाเคฒ เคธे เค‰เคฒ्เคŸा เคฒเคŸเค•เค•เคฐ เคจीเคšे เคธे เคงुเค†ँ เคฒेเคจा, เคฆिเค—เคฎ्เคฌเคฐ เคจाเค—ा เคฏा เคฎौเคจी เคฌเคจเคจा, เคจिเคฐाเคนाเคฐ, เคœเคฒाเคนाเคฐ, เคซเคฒाเคนाเคฐ, เคฆूเคฐ्เคตाเคนाเคฐ, เคฆुเค—्เคงाเคนाเคฐ เคฏा เค•ंเคฆเคฎूเคฒाเคนाเคฐ เคชเคฐ เคจिเคฐ्เคตाเคน เค•เคฐเคจा เคนเค  เค•ा เคนी เคช्เคฐเคฏाเคธ เคนै; เค•िเคจ्เคคु เคตाเคธ्เคคเคตिเค• เคนเค  เคถ्เคฐเคฆ्เคงा เค•ा เคเค• เค‡เคท्เคŸ เคฎें เคธ्เคฅिเคฐीเค•เคฐเคฃ เคนै।

เคชाเคฐ्เคตเคคी เคœी เคธे เคธเคช्เคคเคฐ्เคทिเคฏों เคจे เคช्เคฐเคธ्เคคाเคต เค•िเคฏा เค•ि เค†เคชเค•ा เคตिเคตाเคน เคเคถ्เคตเคฐ्เคฏเคธเคฎ्เคชเคจ्เคจ เคตिเคท्เคฃु เคธे เค•เคฐा เคฆेเคคे เคนैं, เค‡เคจ เคฆिเค—เคฎ्เคฌเคฐ เคถिเคต เคฎें เค•्เคฏा เคฐเค–ा เคนै? เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค‰เคค्เคคเคฐ เคฆिเคฏा, ‘เคนเค  เคจ เค›ूเคŸ เค›ूเคŸै เคฌเคฐु เคฆेเคนा’- เคนเค  เคจเคนीं เค›ूเคŸेเค—ा, เคถเคฐीเคฐ เคญเคฒे เคนी เค›ूเคŸ เคœाเคฏ। เคœเคจ्เคฎ เค•ोเคŸि เคฒाเค—ि เคฐเค—เคฐ เคนเคฎाเคฐी। เคฌเคฐเค‰ँ เคธเคฎ्เคญु เคจ เคค เคฐเคนเค‰ँ เค•ुँเค†เคฐी।।- เค•เคฐोเคก़ों เคœเคจ्เคฎ เคคเค• เคนเคฎाเคฐी เคฏเคนी เคŸेเค• เคนै เค•ि เคถंเคญु เค•ा เคตเคฐเคฃ เค•เคฐूँเค—ी เค…เคจ्เคฏเคฅा เค•ुเคฎाเคฐी เคฐเคนूँเค—ी। ‘เคคเคœเค‰ँ เคจ เคจाเคฐเคฆ เค•เคฐ เค‰เคชเคฆेเคธू। เค†เคชु เค•เคนเคนिं เคธเคค เคฌाเคฐ เคฎเคนेเคธू।।’- เคฎैं เคจाเคฐเคฆ เค•ा เค‰เคชเคฆेเคถ เคจเคนीं เคค्เคฏाเค— เคธเค•เคคी। เคญเค—เคตाเคจ् เคถिเคต เคญी เคธ्เคตเคฏं เค†เค•เคฐ เคธौ เคฌाเคฐ เค•เคนें เคคเคฌ เคญी เคฎैं เคจเคนीं เค›ोเคก़ूँเค—ी। ‘เค—ुเคฐु เค•े เคตเคšเคจ เคช्เคฐเคคीเคคि เคจ เคœेเคนी। เคธเคชเคจेเคนु เคธुเค—เคฎ เคจ เคธुเค– เคธिเคงि เคคेเคนी।।’ เค—ुเคฐु เค•े เคตเคšเคจों เคชเคฐ เคœिเคธे เคตिเคถ्เคตाเคธ เคจเคนीं เคนै เค‰เคธे เคธ्เคตเคช्เคจ เคฎें เคญी เคจ เคธुเค– เคนै, เคจ เคธिเคฆ्เคงि เคนी เคนै। เคฏเคน เคฅा เคœเค—เคฆเคฎ्เคฌा เคชाเคฐ्เคตเคคी เค•ा เคนเค , เค‰เคจเค•ा เคช्เคฐเคฃ। เคญเค—เคตाเคจ् เคฌुเคฆ्เคง เค•ा เคญी เคนเค  เค‡เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ा เคฅा เคœिเคธเค•ा เค‰เคฒ्เคฒेเค– ‘เคฒเคฒिเคค เคฌिเคธ्เคคเคฐ’ เค•े เค‡เคธ เคถ्เคฒोเค• เคฎें เคนै, ‘เค‡เคนाเคธเคจे เคถुเคท्เคฏเคคु เคฎे เคถเคฐीเคฐเคฎ्, เคค्เคตเค—เคธ्เคฅि เคฎांเคธं เคช्เคฐเคฒเคฏं เคš เคฏाเคคु। เค…เคช्เคฐाเคช्เคฏ เคฌोเคงि เคฌเคนुเค•เคฒ्เคช เคฆुเคฐ्เคฒเคญाเคฎ्, เคจैเคตाเคธเคจाเคค् เค•ाเคฏเคฎเคคเคถ्เคš เคฒिเคท्เคฏเคคे।’ เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคญเคฒे เคนी เคฎेเคฐा เคถเคฐीเคฐ เคธूเค– เคœाเคฏ, เคนเคก्เคกिเคฏाँ เคฎांเคธ เค›ोเคก़ เคฆें, เคช्เคฐเคฒเคฏ เคนी เค•्เคฏों เคจ เค† เคœाเคฏ, เคœเคฌ เคคเค• เคฆुเคฐ्เคฒเคญ เคฌोเคงि (เค†เคค्เคฎเคœ्เคžाเคจ) เค•ैเคตเคฒ्เคฏ เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เคจ เค•เคฐ เคฒूँเค—ा, เค‡เคธ เค†เคธเคจ เคธे เคจเคนीं เค‰เค ूँเค—ा। เคนเค  เค•े เคจाเคฎ เคชเคฐ เค•ोเคˆ เค”เคฐ เค•्เคฐिเคฏा เคนोเคคी เคนो เคเคธी เคฌाเคค เคจเคนीं เคนै। เคœिเคธ เคช्เคฐเคญु เค•े เคช्เคฐเคคि เค†เคช เคฒเค— เค—เคฏे เคนैं- เค•เคฐोเคก़ों เค‰เคชเคฆेเคถเค• เค†เคฏें- เค†เคช เค…เคชเคจे เคนเค  เคธे, เคช्เคฐเคฃ เคธे, เคŸेเค• เคธे เคนเคตा เคญเคฐ เคญी เคตिเคšเคฒिเคค เคจ เคนों, เค‡เคธเค•ा เคจाเคฎ เคนเค  เคนै। เคฏोเค—-เคธाเคงเคจ เคฎें เคนเค  เค†เคตเคถ्เคฏเค• เคนै। เคชूเคœ्เคฏ เคฎเคนाเคฐाเคœ เคœी เค•เคนเคคे เคฅे, ‘เคนो! เคนเค  เคนी เคนเคจुเคฎाเคจ เคนै। เคธाเคงเค• เค•ो เคนเคจुเคฎाเคจ เค•ी เคคเคฐเคน เคนोเคจा เคšाเคนिเค, เคฎाเคคा เคชाเคฐ्เคตเคคी เค•ी เคคเคฐเคน เคนเค ी เคนोเคจा เคšाเคนिเค। เคฏเคนी เคนै เคนเค , เคจ เค•ि เคจेเคคि เค”เคฐ เคงौเคคि เค•ी เค•्เคฐिเคฏाเคฏें! ‘เคน’ เค”เคฐ ‘เค ’ เค…เค•्เคทเคฐों เคฎें เคธूเคฐ्เคฏ เค”เคฐ เคšเคจ्เคฆ्เคฐ เค…เคฅเคตा เคชिंเค—เคฒा เค”เคฐ เค‡เคก़ा เคจाเคกि़เคฏों เค•ा เคธเคฎीเค•เคฐเคฃ เคฌैเค ाเคจा เคชเคฐเคตเคฐ्เคคी เค…เคจ्เคตेเคทिเคฏों เค•ी เคฆेเคจ เคนै।

เคคंเคค्เคฐ-เค—्เคฐเคจ्เคฅों เคฎें เคถเคฐीเคฐ เคคเคฅा เคฎเคจ เค•े เคธเคฎ्เคฎाเคฐ्เคœเคจ เค•े เคฒिเค เค‰เค•्เคค เคทเคŸ्เค•เคฐ्เคฎों เค•े เค…เคคिเคฐिเค•्เคค เค…เคจेเค• เคฌเคจ्เคง, เคฎुเคฆ्เคฐा เค”เคฐ เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ เค•ी เคšเคฐ्เคšा เคนै। เคฎूเคฒเคฌเคจ्เคง เคฎें เคถ्เคตाเคธ เคฆ्เคตाเคฐा เค—ुเคฆा เค•ा เคธंเค•ोเคšเคจ เค•เคฐเคคे เคนैं। เคชेเคŸ เค•ो เคชीเค  เคธे เคฎिเคฒाเคจा เค‰เคก्เคกीเคฏाเคจ เคฌเคจ्เคง เคนै। เคขोเคข़ी เค•ो เคนृเคฆเคฏ เคธे เคธเคŸाเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เคœाเคฒเคจ्เคงเคฐ เคฌเคจ्เคง เคนै। เคœिเคน्เคตा เค‰เคฒเคŸเค•เคฐ เคคाเคฒु เค•ुเคนเคฐ เคฎें เคฒเค—ाเคจा เค–ेเคšเคฐी เคฎुเคฆ्เคฐा เคนै เคœिเคธเคฎें เค˜เคฐ्เคทเคฃ, เค›ेเคฆเคจ, เคšाเคฒเคจ เค”เคฐ เคฆोเคนเคจ เคฆ्เคตाเคฐा เคฒเคฎ्เคฌिเค•ा เคฏोเค— เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคœीเคญ เค•ो เคฒเคฎ्เคฌा เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคœเคจเคจेเคจ्เคฆ्เคฐिเคฏ เค•ो เคชुเคจः-เคชुเคจः เคธिเค•ोเคก़เคจा เค…เคถ्เคตिเคจी เคฎुเคฆ्เคฐा เคนै। เคจिเคคเคฎ्เคฌ เค•ो เคœเคฎीเคจ เคชเคฐ เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เค—िเคฐाเคจा เคถเค•्เคคिเคšाเคฒिเคจी เคฎुเคฆ्เคฐा, เคจाเคธिเค•ा เค•े เค…เค—्เคฐเคญाเค— เคชเคฐ เคฆृเคท्เคŸि เคถाเคฎ्เคญเคตी เคฎुเคฆ्เคฐा เค•เคนी เคœाเคคी เคนै। เคœเคจเคจेเคจ्เคฆ्เคฐिเคฏ เคฆ्เคตाเคฐा เคœเคฒ เค‡เคค्เคฏाเคฆि เคŠเคชเคฐ เค–ींเคšเคจा เคฌเคœ्เคฐोเคฒी เคฎुเคฆ्เคฐा เคนै। เคฆोเคจों เค…ंเค—ूเค े เคธे เคฆोเคจों เค•ाเคจ, เคคเคฐ्เคœเคจिเคฏों เคธे เคฆोเคจों เคจेเคค्เคฐ, เคฎเคง्เคฏเคฎा เคธे เคจाเคธिเค•ा เค›िเคฆ्เคฐ, เค…เคจाเคฎिเค•ा เค”เคฐ เค•เคจिเคท्เค เค•ाเค“ं เคธे เคนोंเค  เค”เคฐ เค…เคงเคฐ เคฌเคจ्เคฆ เค•เคฐเคจा เคฏोเคจि เคฎुเคฆ्เคฐा เคฏा เคทเคฃ्เคฎुเค–ी เคฎुเคฆ्เคฐा เคนै। เคชूเคฐเค•, เค•ुเคฎ्เคญเค• เค”เคฐ เคฐेเคšเค• เคฎें เคตिเคญाเคœिเคค เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ เคช्เคฐเคฃเคตเคธเคนिเคค เคธเค—เคฐ्เคญ เคช्เคฐเคฃเคตเคฐเคนिเคค เคจिเคฐ्เค—เคฐ्เคญ, เคธूเคฐ्เคฏเคญेเคฆी, เค‰เคœ्เคœाเคˆ, เคถीเคคเคฒी, เคญเคธ्เคค्เคฐिเค•ा, เคญ्เคฐाเคฎเคฐी, เคฎूเคฐ्เคงा เค”เคฐ เค•ेเคตเคฒी (เคช्เคฒाเคตिเคจी) เค•े เคฐूเคช เคฎें เค†เค  เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ा เคนोเคคा เคนै। เคตाเคฏु เค•ो เค˜เคก़े เค•ी เคคเคฐเคน เคชेเคŸ เคฎें เคญเคฐเคจा เคคเคก़ाเค—ी เคฎुเคฆ्เคฐा เคนै। เคญिเคจ्เคจ-เคญिเคจ्เคจ เคฐोเค—ों เคฎें เค‡เคจ เค•्เคฐिเคฏाเค“ं เค•ा เคญी เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคฅे เค•िเคจ्เคคु เคฏเคน เค‰เคชเคšाเคฐ เค•्เคฒिเคท्เคŸ เคฅा, เค‡เคธเคฎें เค–เคคเคฐे เคฌเคนुเคค เคฅे। เค…เคš्เค›े เคธे เค…เคš्เค›े เคœाเคจเค•ाเคฐ เคญी เคฅोเคก़ी-เคธी เค…เคธाเคตเคงाเคจी เคธे เคช्เคฐाเคฃों เคธे เคนाเคฅ เคงो เคฌैเค เคคे เคฅे เค‡เคธเคฒिเค เค†เคธเคจों เค•ा เค†เคตिเคท्เค•ाเคฐ เคนुเค†। เคšैเคฐाเคธी เคฒाเค– เคœीเคตों เค•ा เค…เคจुเค•เคฐเคฃ เค•เคฐ เค‡เคคเคจे เคนी เค†เคธเคจ เคฌเคคाเคฏे เค—เคฏे เคœिเคจเคฎें เคšैเคฐाเคธी เคฎुเค–्เคฏ เคนैं- เคœैเคธे- เคธिเคฆ्เคงाเคธเคจ, เคชเคฆ्เคฎाเคธเคจ, เคถीเคฐ्เคทाเคธเคจ, เคฎเคฏूเคฐाเคธเคจ, เคธเคฐ्เคตांเค—ाเคธเคจ เค‡เคค्เคฏाเคฆि। เค‡เคจเคฎें เคธे เค•ुเค› เค†เคธเคจों เค•ो เคญी เค•เคฐ เคฒेเคจे เคธे เคชเคธीเคจा เคนोเคจे เคฒเค—ेเค—ा, เคฐเค•्เคค-เคธंเคšाเคฐ เคธ्เคตाเคญाเคตिเค• เคนोเคจे เคฒเค—ेเค—ा, เคฎांเคธ-เคชेเคถिเคฏों เคชเคฐ เคฆเคฌाเคต เคชเคก़เคจे เคฒเค—ेเค—ा, เค†เคช เคจीเคฐोเค— เคฐเคนेंเค—े। เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค†เคธเคจ เค•े เคฐूเคช เคฎें เคช्เคฐเคšเคฒिเคค เคฏเคน เคต्เคฏाเคฏाเคฎ เคฏोเค— เค•ा เคธเคนเคฏोเค—ी เคนै เคจ เค•ि เคฏोเค—! เค•ुเค› เคฒोเค— เคฏोเค— เค•े เคจाเคฎ เคชเคฐ เค•ेเคตเคฒ เค†เคธเคจ, เคจेเคคि, เคงौเคคि เคœैเคธी เคถाเคฐीเคฐिเค• เค•्เคฐिเคฏाเคฏें เค•เคฐเคคे เคนैं- เคฏเคน เคฏोเค— เคจเคนीं เคนै। เคฏोเค— เคคो เคธंเคธाเคฐ เค•े เคธंเคฏोเค—-เคตिเคฏोเค— เคธे เคฐเคนिเคค เคนै। เค†เคค्เคฏเคจ्เคคिเค• เคธुเค–, เค•ाเคฒ เคธे เค…เคคीเคค, เค•ैเคตเคฒ्เคฏ เคชเคฆ เค•े เคฎिเคฒเคจ เค•ा เคจाเคฎ เคนै เคฏोเค—। เคถाเคฐीเคฐिเค• เค•्เคฐिเคฏाเคฏें เคตिเค•ाเคฐों เค•े เคจिเคตाเคฐเคฃ เค•ी เคตिเคงि เคฎाเคค्เคฐ เคนैं, เคธเคฎ्เคชूเคฐ्เคฃ เคฏोเค— เค•เคฆाเคชि เคจเคนीं। เคธเคฎ्เคชूเคฐ्เคฃ เคฏोเค— เค•े เคฒिเค เค†เคช เคถ्เคฐीเคฎเคฆเคญ्เค—เคตเคฆ्เค—ीเคคा เค•ी เคŸीเค•ा ‘เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เค—ीเคคा’ (Yatharth Geeta) เค•ी เคคीเคจ-เคšाเคฐ เค†เคตृเคค्เคคि เคญเคฒी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•เคฐें।

เคธाเคงเคจाเคตเคธ्เคฅा เคฎें เคจिเคฐाเคงाเคฐ เคตिเคšเคฐเคฃ เค•े เค•्เคฐเคฎ เคฎें เคชूเคœ्เคฏ เค—ुเคฐु เคฎเคนाเคฐाเคœ เคœी เคเค• เคฌाเคฐ เคช्เคฐเคฏाเค— เคชเคงाเคฐे। เคช्เคฐเคฏाเค— เคฌाँเคง เคชเคฐ เค•ुเค› เคนเค เคฏोเค—ी เคจिเคตाเคธ เค•เคฐเคคे เคฅे। เค†เคชเค•ो เคญเคœเคจ เคฎें เคฌैเค ा เคฆेเค–เค•เคฐ เคเค• เคจเคตเคฏुเคตเค• เคธाเคงเค• เคจे เคช्เคฐเคถ्เคจ เค•िเคฏा เค•ि เค†เคช เคฐाเคค्เคฐि เคฆो เคฌเคœे เคธे เคนी เคง्เคฏाเคจ เคฎें เคฒเค—े เคนैं। เคœเคฌ เคญीเคคเคฐ เคฎเคฒ เคญเคฐा เคนै เคคो เคง्เคฏाเคจ เค•ैเคธे เคนोเค—ा। เคง्เคฏाเคจ เคธे เคชूเคฐ्เคต เคจेเคคि, เคงौเคคि เค‡เคค्เคฏाเคฆि เค•्เคฐिเคฏाเคฏें เค†เคตเคถ्เคฏเค• เคนैं เคชเคฐเคจ्เคคु เค†เคช เค‡เคจ เค•्เคฐिเคฏाเค“ं เค•े เคฌिเคจा เคนी เคง्เคฏाเคจ เคฎें เคฐเคค เคนैं? เคฎเคนाเคฐाเคœ เคœी เคจे เคนँเคธเคคे เคนुเค เค‰เคค्เคคเคฐ เคฆिเคฏा เค•ि เคฎเคฒ เคคो เคฎเคจ เคฎें เคนोเคคा เคนै, เคธ्เคฅूเคฒ เคถเคฐीเคฐ เค•ी เค†ँเคคों เค•ो เคธाเคซ เค•เคฐเคจे เคธे เค•्เคฏा เคนोเค—ा? เคœเคจ्เคฎ-เคœเคจ्เคฎाเคจ्เคคเคฐ เค•े เคฆूเคทिเคค เคธंเคธ्เค•ाเคฐ เคนी เคนเคฎाเคฐे เคฒिเค เคฎเคฒ เคนैं। เคœिเคธเค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคฎเคจ เค•ा เคฎैเคฒ เคธाเคซ เคนो เคœाเคฏ, เคตเคนी เคฏोเค—-เค•्เคฐिเคฏा เคนै। เคฏเคน เคธाเคงเคจ เค…เคจुเคญเคตी เคฎเคนाเคชुเคฐुเคทों เคฆ्เคตाเคฐा เคœाเค—ृเคค เคนो เคœाเคฏा เค•เคฐเคคा เคนै, เคœो เคœเคจ्เคฎ-เคœเคจ्เคฎाเคจ्เคคเคฐों เค•े เคฎเคฒों เค•ो เคฎिเคŸाเค•เคฐ เค‡เคท्เคŸ เคฎें เคจिเคฏुเค•्เคค เค•เคฐ เคฆेเคคा เคนै। เค‡เคธ เคฎाเคจเคธिเค• เคšिเคจ्เคคเคจ เค•ा เคถเคฐीเคฐ เคธे เค•ोเคˆ เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคง เคจเคนीं เคนै। เค—ीเคคा เคฏोเค—เคถाเคธ्เคค्เคฐ เคนै เค•िเคจ्เคคु เค‰เคธเค•ा เคเค• เคญी เคธूเคค्เคฐ เคจेเคคि, เคงौเคคि เคฏा เคตเคธ्เคคि เคธे เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคงिเคค เคจเคนीं เคนै। เคฐाเคฎเคšเคฐिเคค เคฎाเคจเคธ เคญी เค‰เคธी เค‡เคท्เคŸ เคธे เคฏोเค— เค•เคฐाเคคा เคนै, เค•िเคจ्เคคु เค‰เคธเคฎें เคญी เค‡เคจ เค•्เคฐिเคฏाเค“ं เค•ा เคตเคฐ्เคฃเคจ เคจเคนीं เคฎिเคฒเคคा। เคฎเคนเคฐ्เคทि เคชเคคंเคœเคฒि เค”เคฐ เค•เคฌीเคฐ เค‡เคค्เคฏाเคฆि เคจे เคญी เค•เคนीं เค‡เคธเค•े เคฒिเค เคธ्เคฅाเคจ เคจเคนीं เคฆिเคฏा। เคจेเคคि, เคงौเคคि เค‡เคค्เคฏाเคฆि เคถाเคฐीเคฐिเค• เค‰เคชเคšाเคฐ เคนैं เคœिเคจเคธे เค•เค िเคจ เคธे เค•เค िเคจ เคถाเคฐीเคฐिเค• เคตिเค•ाเคฐों เค•ा เคถเคฎเคจ เคนो เคธเค•เคคा เคนै; เค•िเคจ्เคคु เค‡เคธเคธे เค†เคช เคฏोเค— เค•ी เคชเคฐाเค•ाเคท्เค ा เคช्เคฐเคญु เค•ो เคจเคนीं เคชा เคธเค•เคคे। เคฏोเค— เคฎें เคชाเคฏी เคœाเคจेเคตाเคฒी เคช्เคฐเค•्เคฐिเคฏा เคเค• เคนी เคนै। เค—ीเคคा เคฎें เคถ्เคฐीเค•ृเคท्เคฃ เค•เคนเคคे เคนैं-

เคต्เคฏเคตเคธाเคฏाเคค्เคฎिเค•ा เคฌुเคฆ्เคงिเคฐेเค•ेเคน เค•ुเคฐुเคจเคจ्เคฆเคจ।
เคฌเคนुเคถाเค–ा เคน्เคฏเคจเคจ्เคคाเคถ्เคš เคฌुเคฆ्เคงเคฏोเคฝ เคต्เคฏเคตเคธाเคฏिเคจाเคฎ्।। (2/41)

เค…เคฐ्เคœुเคจ! เค‡เคธ เค•เคฒ्เคฏाเคฃ-เคฎाเคฐ्เค— เคฎें เคจिเคถ्เคšเคฏाเคค्เคฎเค• เคฌुเคฆ्เคงि เคเค• เคนी เคนै। เค…เคตिเคตेเค•िเคฏों เค•ी เคฌुเคฆ्เคงि เค…เคจเคจ्เคค เคถाเค–ाเค“ं เคฎें เคฌँเคŸी เคฐเคนเคคी เคนै เค‡เคธเคฒिเค เคตे เค…เคจเคจ्เคค เค•्เคฐिเคฏाเค“ं เค•ा เคตिเคธ्เคคाเคฐ เค•เคฐ เคฒेเคคे เคนैं। เค‡เคธ เคจिเคฏเคค เคตिเคงि เค•ो เค—ीเคคा เคฎें เคฏเคœ्เคžเคšเค•्เคฐ เค•เคนा เค—เคฏा। เคชเคฐเคตเคฐ्เคคी เคธूเคค्เคฐเค•ाเคฐों เคจे เค‡เคธे เคตिเคตिเคง เคจाเคฎ เคฆिเคฏे। เคธाเคงเคจा เค•े เคตिเคญिเคจ्เคจ เคชเค•्เคทों เคชเคฐ เคฌเคฒ เคฆेเคจे เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคเค• เคนी เคฏोเค— เคœ्เคžाเคจเคฏोเค—, เคญเค•्เคคिเคฏोเค—, เค•เคฐ्เคฎเคฏोเค—, เคฐाเคœเคฏोเค—, เคนเค เคฏोเค—, เคฎंเคค्เคฐเคฏोเค—, เคฒเคฏเคฏोเค—, เคธुเคฐเคคि-เคถเคฌ्เคฆเคฏोเค—, เค•ुเคฃ्เคกเคฒिเคจी เคฏोเค—, เคšเค•्เคฐเคญेเคฆเคจ เคฏोเค— เค‡เคค्เคฏाเคฆि เคถाเค–ाเค“ं เคฎें เคฌँเคŸเค•เคฐ เคเค• เคฆूเคธเคฐे เคธे เคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเคค्เคฏुเคค् เคตिเคฐोเคงी เคญी เคช्เคฐเคคीเคค เคนोเคจे เคฒเค—ा। เคœ्เคžाเคจเคฏोเค—िเคฏों เคจे เคฌुเคฆ्เคงि เคชเคฐ, เค•เคฐ्เคฎเคฏोเค—िเคฏों เคจे เคธेเคตा เคชเคฐ, เคญเค•्เคคिเคฏोเค—िเคฏों เคจे เคธเคฎเคฐ्เคชเคฃ เคชเคฐ, เคฐाเคœเคฏोเค—िเคฏों เคจे เคง्เคฏाเคจ เคชเคฐ, เคนเค เคฏोเค—िเคฏों เคจे เคถाเคฐीเคฐिเค• เคถुเคฆ्เคงि เคชเคฐ, เคคंเคค्เคฐเคฏोเค—िเคฏों เคจे เคฎंเคค्เคฐ เคชเคฐ, เคฒเคฏเคฏोเค—िเคฏों เคจे เคธंเคธ्เค•ाเคฐों เค•े เคตिเคฒเคฏ เค”เคฐ เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎเคญाเคต เคฎें เคธ्เคฅिเคคि เคชเคฐ เคฌเคฒ เคฆिเคฏा। เคฏเคนी เคธเคจ्เคค เค•เคฌीเคฐ เค•ा เคธुเคฐเคคि-เคถเคฌ्เคฆ เคฏोเค— เคนै เค”เคฐ เคฏเคนी เค—ुเคฐु เค—ोเคฐเค–เคจाเคฅ เคœी เค•ा เค•ुเคฃ्เคกเคฒिเคจी เคฏोเค— เคนै। เคฏोเค— เค‡เคจ เคธเคฌเค•ा เคธเคฎुเคš्เคšเคฏ เคนै, เค…เคจ्เคคเคฐ्เคญाเคต เคนै।

เคฎเคนाเคชुเคฐुเคทों เค•े เคชीเค›े เคตिเค•ृเคคिเคฏों เค•ा เคธृเคœเคจ เคนो เคœाเคฏा เค•เคฐเคคा เคนै, เค”เคฐ เคฎเคนाเคชुเคฐुเคท เค•े เคจाเคฎ เคชเคฐ เคšเคฒा เคญी เคฆेเคคे เคนैं। เคฏเคนी เค•ाเคฐเคฃ เคนै เค•ि เคฎเคง्เคฏเค•ाเคฒ เคฎें เคธाเคงเคจा เค•े เคจाเคฎ เคชเคฐ เคฐเคนเคธ्เคฏเคฎเคฏी เคชเคฐिเคญाเคทाเคँ, เคจिเคฐเคฐ्เคฅเค• เคฎंเคค्เคฐ เค”เคฐ เค—ुเคน्เคฏ เคธाเคงเคจाเคँ เคตिเค•เคธिเคค เคนो เค—เคˆं เคœिเคจเคฎें เคชंเคš เคฎเค•ाเคฐ- เคฎเคค्เคธ्เคฏ, เคฎांเคธ, เคฎเคฆिเคฐा, เคฎुเคฆ्เคฐा, เคฎैเคฅुเคจ เค•े เค…เคถ्เคฒीเคฒ เคเคตं เคต्เคฏเคญिเคšाเคฐเคชเคฐเค• เค…เคฐ्เคฅ เค•िเคฏे เค—เคฏे, เคœिเคธเค•ी เคชुเคจเคช्เคฐ्เคฐเคคिเคท्เค ा เคธเคจ्เคค เค—ोเคฐเค–เคจाเคฅ เคœी เคœैเคธे เคฎเคนाเคจ् เคฏोเค—िเคฏों เคจे เค•ी।

เคฏोเค—-เคธाเคงเคจा เค•ो เคฒेเค•เคฐ เคฎเคค-เคฎเคคाเคจ्เคคเคฐों เค•े เคธृเคœเคจ เค•ा เคฆूเคธเคฐा เค•ाเคฐเคฃ เคฏเคน เคฅा เค•ि เคฎเคง्เคฏเค•ाเคฒ เคฎें เคธंเคธ्เค•ृเคค เคญाเคทा เคœเคจ-เคธाเคงाเคฐเคฃ เค•े เคฒिเค เคตเคฐ्เคœिเคค เค•เคฐ เคฆी เค—เคˆ। เค‡เคธเค•े เค…เคง्เคฏเคฏเคจ- เค…เคง्เคฏाเคชเคจ เคชเคฐ เคตเคฐ्เค—-เคตिเคถेเคท เค•ा เคตिเคถेเคทाเคงिเค•ाเคฐ เคนो เค—เคฏा। เคฏเคนी เค•ाเคฐเคฃ เคฅा เค•ि เคธाเคฎाเคœिเค• เค•ुเคฒीเคจเคคा เคธे เค…เคฒเค—-เคฅเคฒเค— เค…เคจेเค• เคฎเคนाเคค्เคฎा (เคตैเคฆिเค•) เคœ्เคžाเคจเคฐाเคถि เคธे เคตंเคšिเคค เคฐเคน เค—เคฏे। เค‰เคจเค•े เค…เคจुเคฏाเคฏी เค…เคจ्เคฏ เคธเคฎ्เคช्เคฐเคฆाเคฏों เคธे เค…เคชเคจी เคถ्เคฐेเคท्เค เคคा เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•्เคทेเคค्เคฐीเคฏ เคฌोเคฒเคšाเคฒ เค•ी เคญाเคทा เคฎें เค‰เคจ्เคนीं เค•े เคธเคฎाเคจाเคจ्เคคเคฐ เคนเคœाเคฐों เค†เค—เคฎिเค• เค—्เคฐเคจ्เคฅों เค•ी เคฐเคšเคจा เค•เคฐ เคฌैเค े। เคตाเคธ्เคคเคตिเค•เคคा เคจ เคธเคฎเค เคชाเคจे เค•े เค•ाเคฐเคฃ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคถเคฐीเคฐ เคฎें เคšเค•्เคฐों เค•ी เคชเคฐिเค•เคฒ्เคชเคจा เค•ो เค•िเคคเคจा เคนाเคธ्เคฏाเคธ्เคชเคฆ เคฌเคจा เคฆिเคฏा เคนै। เคช्เคฐाเคฏः เคฒोเค— เคถเคฐीเคฐ เคฎें เคธाเคค เคšเค•्เคฐों เค•ा เคฐूเคชเค• เคธुเคจเคคे เค†เคฏे เคนैं, เคธौเคญाเค—्เคฏ เคฒเค•्เคท्เคฎी เค‰เคชเคจिเคทเคฆों เคฎें เคจौ เคšเค•्เคฐ เคฌเคคाเคฏे เค—เคฏे เคนैं; เค•िเคจ्เคคु เคธเคจ्เคค เค•เคฌीเคฐ เค•े เค…เคจुเคฏाเคฏी เค‡เคธเค•े เคญी เค†เค—े เค•เคˆ เค…เคจ्เคฏ เคšเค•्เคฐ เค—िเคจाเค•เคฐ เค•เคฌीเคฐ เคธाเคนเคฌ เค•ो เค‰เคธเค•े เคถिเค–เคฐ เคชเคฐ เคช्เคฐเคคिเคท्เค िเคค เค•เคฐเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เค•िเคฏा เคนै। เคธเคจ्เคค เคชूเคฐ्เคฃเคธिंเคน เคœी เคจे เคฆो เคธเคนเคธ्เคค्เคฐाเคฐ เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคšैเคฆเคน เคšเค•्เคฐों เคคเค• เค—ुเคฐु เค—ोเคฐเค–เคจाเคฅ เคœी เค•ा เคธ्เคฅाเคจ เคฎाเคจा เค”เคฐ เค…เคชเคจे เคจाเคจเค•เคฆेเคต เคœी เค•ो เค‡เคธเคธे เคญी เคŠเคชเคฐ เค•เคˆ เคšเค•्เคฐों เค•ो เคชाเคฐเค•เคฐ เคฎเคนाเคฎเคนिเคฎाเคตเคคी เคตिเคนंเค—เคฎเคชुเคฐ เค•ा เคจिเคตाเคธी เคฌเคคाเคฏा। เค…เคธ्เคคु, เคธाเคฎ्เคช्เคฐเคฆाเคฏिเค• เคธ्เคชเคฐ्เคงा เค•ो เคฏเคนीं เคตिเคฐाเคฎ เคฆेเค•เคฐ เคนเคฎ เคชुเคจः เค†เคชเค•े เคช्เคฐเคถ्เคจ เคชเคฐ เค†เคคे เคนैं।

เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เคถเคฐीเคฐ เค•े เคฏे เคšเค•्เคฐ เคฐूเคชเค• เคฎाเคค्เคฐ เคนैं। เคฎเคนाเคชुเคฐुเคทों เคจे เค‡เคจเค•ो เคฆृเคท्เคŸाเคจ्เคค เค•ा เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคฌเคจाเค•เคฐ เค…เคง्เคฏाเคค्เคฎ เคœเค—เคค् เค•े เค…เคฎूเคฐ्เคค เคฐเคนเคธ्เคฏों เค•ो เคธเคฎเคाเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เค•िเคฏा เคนै। เค‡เคจ เคšเค•्เคฐों เค•े เคฎूเคฒ เคฎें เคนै เคถเคฐीเคฐ เค”เคฐ เคฌ्เคฐเคน्เคฎाเคฃ्เคก เคฎें เคธเคฎเคฐूเคชเคคा เคฆिเค–ाเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ। เคœैเคธे, เคชृเคฅ्เคตी เค•े เคจीเคšे เคธाเคค เค–ंเคก- เค…เคคเคฒ, เคตिเคคเคฒ, เคธुเคคเคฒ, เคฎเคนाเคคเคฒ, เคฐเคธाเคคเคฒ, เคคเคฒाเคคเคฒ เค”เคฐ เคชाเคคाเคฒ เค•เคนे เคœाเคคे เคนैं เคคเคฅा เคชृเคฅ्เคตी เคธे เคŠเคชเคฐ เคญुเคตः เคธ्เคตः เคฎเคนः เคœเคจः เคคเคชः เค”เคฐ เคธเคค्เคฏ เคฒोเค•ों เค•ी เค•เคฒ्เคชเคจा เคนै। เค‰เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคถเคฐीเคฐ เคฎें เคฎेเคฐुเคฆเคฃ्เคก เคธे เคจीเคšे เคฎूเคฒाเคงाเคฐ เคšเค•्เคฐ เคญू-เคฒोเค• เคนै। เค‰เคธเค•े เคจीเคšे เคธाเคค เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฆเคคเคฒ, เคเคก़ी, เค—िเคŸ्เคŸ, เคชिเคฃ्เคกเคฒी, เคœाเคจु, เคœंเค˜ा เค”เคฐ เคคเคก़ाเค—ी เคนैं เคคเคฅा เคชृเคฅ्เคตी เคธे เคŠเคชเคฐ เค•े เคฒोเค•ों เค•े เคธเคฎเค•เค•्เคท, เคถเคฐीเคฐ เคฎें เคฎूเคฒाเคงाเคฐ เคธे เคŠเคชเคฐ เคธ्เคตाเคงिเคท्เค ाเคจ, เคฎเคฃिเคชूเคฐเค•, เค…เคจाเคนเคค, เคตिเคถुเคฆ्เคง, เค†เคœ्เคžा เค”เคฐ เคธเคนเคธ्เคค्เคฐाเคฐ เคจाเคฎเค• เคธाเคค เคšเค•्เคฐ เคฏा เคธ्เคฅाเคจ เคนैं। เค•िเคธी เคจे เค‡เคธी เค•ो เคšเค•्เคฐเคต्เคฏूเคน เค•े เคธाเคค เคซाเคŸเค• เค•เคนा เคคो เค•िเคธी เคจे เค‡เคธे เคญเค•्เคคि เค•े เคธाเคค เคธोเคชाเคจों เค•ी เคธंเคœ्เคžा เคฆी-

เคเคนि เคฎเคนँ เคฐुเคšिเคฐ เคธเคช्เคค เคธोเคชाเคจा। เคฐเค˜ुเคชเคคि เคญเค—เคคि เค•ेเคฐ เคชंเคฅाเคจा।। (เคฎाเคจเคธ)

เคจैเค—เคฎिเค• เคชเคฐเคฎ्เคชเคฐा เค•े เค…เคจेเค• เค‰เคชเคจिเคทเคฆों, เคœैเคธे เค•ृเคท्เคฃเคฏเคœुเคฐ्เคตेเคฆीเคฏ เค…เค•्เคท्เคฏुเคชเคจिเคทเคฆ् เค•े เคฆ्เคตिเคคीเคฏ เค–เคฃ्เคก เคฎें เค‡เคจ्เคนीं เค•ो เคฏोเค— เค•ी เคธाเคค เคญूเคฎिเค•ाเคँ (เค…เคธंเคตेเคฆเคจ, เคตिเคšाเคฐ, เค…เคธंเคธเคฐ्เค—ा, เคธ्เคตเคช्เคจ, เคธुเคทुเคช्เคคि, เคคुเคฐ्เคฏा เค”เคฐ เคตिเคฆेเคนเคฎुเค•्เคคि) เค•เคนा เค—เคฏा। เคธाเคฎเคตेเคฆीเคฏ เคฎเคนोเคชเคจिเคทเคฆ् เค•े เคชंเคšเคฎ เค…เคง्เคฏाเคฏ เคฎें เคœ्เคžाเคจ เค•े เค†เค  เคธाเคงเคจ เคตिเคตेเค•, เคตैเคฐाเค—्เคฏ, เคทเคก्เคธเคฎ्เคชเคคि (เคถเคฎ, เคฆเคฎ, เคถ्เคฐเคฆ्เคงा, เคธเคฎाเคงाเคจ, เค‰เคชเคฐाเคฎเคคा เค”เคฐ เคคिเคคिเค•्เคทा), เคฎुเคฎुเค•्เคทा, เคถ्เคฐเคตเคฃ, เคฎเคจเคจ, เคจिเคฆिเคง्เคฏाเคธเคจ, เคธाเค•्เคทाเคค्เค•ाเคฐ- เคฏे เคธाเคงเคจ, เคœ्เคžाเคจ เค•ी เคธाเคค เคญूเคฎिเค•ाเคँ- เคถुเคญेเคš्เค›ा, เคธुเคตिเคšाเคฐเคฃा, เคคเคจुเคฎाเคจเคธी, เคธเคค्เคตाเคชเคค्เคคि, เค…เคธंเคธเค•्เคคि, เคชเคฆाเคฐ्เคฅाเคญाเคตเคจी เค”เคฐ เคคुเคฐ्เคฏเค—ा เคธे เคšเคฒเค•เคฐ เคชเคฐिเคชเค•्เคต เคนोเคคे เคนैं เค”เคฐ เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคฆेเคคे เคนैं। เคฏเคนी เคฏोเค— เค•ी เคธाเคค เคญूเคฎिเค•ाเค“ं เคฏा เคธाเคค เคธोเคชाเคจ เค•े เคฐूเคช เคฎें เค…เคงिเค• เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคนैं।

เค†เคฐเคฎ्เคญिเค• เคญूเคฎिเค•ा เคนै เคถुเคญेเคš्เค›ा เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคถुเคญ เค•े เคช्เคฐเคคि เค‡เคš्เค›ा। เคœिเคธเคฎें เค…เคถुเคญ เคนै เคนी เคจเคนीं, เคœो เคจिเคฐ्เคฆोเคท เคนै, เคจिเคค्เคฏ เค”เคฐ เคชเคฐเคฎเคธเคค्เคฏ เคนै เค‰เคธเค•ी เคช्เคฐाเคช्เคคि เค•े เคฒिเค เค‡เคš्เค›ा। เค‡เคธ เคชเคฐเคฎเคถ्เคฐेเคฏ เคถाเคถ्เคตเคค เค•ी เค‡เคš्เค›ा เคถुเคญेเคš्เค›ा เคฏोเค— เค•ी เคชเคนเคฒी เคธीเคข़ी เคนै, เคถुเคญाเคฐंเคญ เคนै। เค•ेเคตเคฒ เค‡เคš्เค›ा เค•เคฐเคจे เคฎाเคค्เคฐ เคธे เคนी เคถुเคญ เค‰เคธ เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा เค•ी เคช्เคฐाเคช्เคคि เคจเคนीं เคนो เคœाเคคी। เค•เคนाँ เคขूँเคขें เค‰เคธे? เค‰เคธเค•े เคฒिเค เคธुเคตिเคšाเคฐ เคนोเคจे เคฒเค—े, เคฎंเคฅเคจ เคนोเคจे เคฒเค—े, เคต्เคฏाเค•ुเคฒเคคा เค† เคœाเคฏ, เคตैเคฐाเค—्เคฏ เค•े เคธाเคฅ เคธเคฆाเคšเคฐเคฃ เค•ी เคช्เคฐเคตृเคค्เคคि เคธुเคตिเคšाเคฐเคฃा เคนै। เค•्เคฐเคฎเคถः เค‡เคจ्เคฆ्เคฐिเคฏों เค•ी เคตिเคทเคฏों เคธे เค…เคจुเคฐเค•्เคคि เค•्เคทीเคฃ เคนोเคจे เคฒเค—เคคी เคนै, เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा เค•े เคช्เคฐเคคि เค†เคธ्เคฅा เคธुเคฆृเคข़ เคนोเคจे เคฒเค—เคคी เคนै เคคो เคคीเคธเคฐी เค…เคตเคธ्เคฅा เคคเคจुเคฎाเคจเคธा เค•ा เค‰เคฆเคฏ เคนोเคคा เคนै। เค…เคฌ เคคเค• เคตเคน เคถเคฐीเคฐ เค•े เค•ाเคฐ्เคฏ-เคต्เคฏाเคชाเคฐ เค•ो เค…เคชเคจा เคธเคฎเคเคคा เคฅा, เค…เคฌ เคตเคน เคฎเคจ เคฎें เคนी เคคเคจ เคตाเคฒा เคนो เค—เคฏा। เคฎเคจ เคœिเคคเคจा เคตिเค•ृเคค เคนै เค‰เคคเคจा เคนी เคญूเคฒों เค•ा เค•ाเคฐเคฃ เค”เคฐ เคœिเคคเคจा เคนी เคธंเคฏเคค เคนै เค‰เคคเคจा เคธ्เคตเคฐूเคช เค•ी เค…เคญिเคตृเคฆ्เคงि, เคธเคฎเค เคฎें เค†เคคे เคนी เคตเคน เค…เคจ्เคคเคฐ्เคฎुเค–ी เคนोเคจे เคฒเค—เคคा เคนै। เคเค•ाเคจ्เคค-เคฆेเคถ เค•े เคธेเคตเคจ เคคเคฅा เคฎाเคจเคธिเค• เคšिเคจ्เคคเคจ เค•े เคซเคฒเคธ्เคตเคฐूเคช เคฏोเค— เค•ी เคšैเคฅी เคญूเคฎिเค•ा เคธเคค्เคตाเคชเคค्เคคि เค†เคคी เคนै- เคœो เคธเคค्เคฏ เคนै, เคจिเคค्เคฏ เคนै, เคธเคจाเคคเคจ เคนै เค‰เคธเค•ी เคœाเค—ृเคคि। เคฏเคนाँ เค†เคค्เคฎा เคœाเค—ृเคค เคนो เค—เคˆ। เคšिเคค्เคค เคถुเคฆ्เคง เคธ्เคตเคฐूเคช เคฎें เคฒเค—เคจे เคฒเค—เคคा เคนै। เคธाเคงเคจा เค”เคฐ เค‰เคจ्เคจเคค เคนोเคจे เคชเคฐ เค…เคธंเคธเค•्เคคि เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคธंเคธเคฐ्เค—เคนीเคจเคคा เคธ्เคตเคญाเคต เคฎें เคขเคฒ เคœाเคคी เคนै। เคธंเคธाเคฐ เค•े เคญเคฒे-เคฌुเคฐे เคตाเคคाเคตเคฐเคฃ เคฎें เค…เคธเคฎ्เคชृเค•्เคค เคฏा เค…เคฒเค— เคฐเคนเคจे เค•ी เค•्เคทเคฎเคคा เค† เคœाเคคी เคนै। เค•ैเคธी เคญी เคชเคฐिเคธ्เคฅिเคคि เค† เคœाเคฏ, เค‰เคธเคธे เค…เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เคฐเคนเค•เคฐ เค†เค—े เคฌเคข़ เคœाเคจे เค•ी เค•्เคทเคฎเคคा เค…เคธंเคธเค•्เคคि เคนै। เคธाเคงเคจा เค”เคฐ เค‰เคจ्เคจเคค เคนोเคจे เคชเคฐ เค›เค ी เคญूเคฎिเค•ा ‘เคชเคฆाเคฐ्เคฅाเคญाเคตเคจी’। เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคญोเค—-เคธाเคฎเค—्เคฐी। เคธांเคธाเคฐिเค• เคฎเคจुเคท्เคฏ เคœाเค—เคจे เคธे เคธोเคจे เคคเค• เคฐाเคค-เคฆिเคจ เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เคนी เคคो เคขूँเคข़ เคฐเคนा เคนै। เค…เคชเคจा เคญोเค— เคนी เคคो เคธंเค—्เคฐเคน เค•เคฐ เคฐเคนा เคนै; เค•िเคจ्เคคु เค‡เคธ เค…เคตเคธ्เคฅा เค•े เคฏोเค—ी เค•े เคฒिเค เคธंเคธाเคฐ เคฎें เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เคนै เคนी เคจเคนीं। ‘เคธीเคฏเคฐाเคฎ เคฎเคฏ เคธเคฌ เคœเค— เคœाเคจी। เค•เคฐเค‰ँ เคช्เคฐเคฃाเคฎ เคœोเคฐि เคœुเค— เคชाเคจी।।’ เคเค• เคเคธा เคธ्เคคเคฐ เค† เคœाเคคा เคนै เค•ि เคœเคนाँ เคช्เคฐเค•ृเคคि เคฅी เคตเคนाँ เคญเค—เคตाเคจ् เค•ा เคธंเคšाเคฐ เคฆिเค–ाเคฏी เคฆेเคจे เคฒเค— เคœाเคคा เคนै। เคœเคฌ เคตिเคทเคฏ-เคตเคธ्เคคु เคนै เคนी เคจเคนीं เคคो เคฎเคจ เคœाเคฏेเค—ा เค•เคนाँ?

‘เคธเคฐเค— เคจเคฐเค• เค…เคชเคฌเคฐเค— เคธเคฎाเคจा। เคœเคนँ เคคเคนँ เคฆेเค– เคงเคฐे เคงเคจु เคฌाเคจा।।’ เค‡เคธ เคธ्เคคเคฐ เค•े เคฏोเค—ी เคฎें เคเคธी เคฆृเคท्เคŸि เค•ा เคธंเคšाเคฐ เคนो เคœाเคคा เคนै เค•ि เคจ เคธ्เคตเคฐ्เค— เคธ्เคตเคฐ्เค— เค•े เคฐूเคช เคฎें เคฐเคน เคœाเคคा เคนै เคœिเคธเค•ी เคตเคน เค•ाเคฎเคจा เค•เคฐे เค”เคฐ เคจ เคจเคฐเค• เคจเคฐเค• เค•े เคฐूเคช เคฎें เคฐเคน เคœाเคคा เคนै เคœिเคธเคธे เคตเคน เคญเคฏเคญीเคค เคนो; เคฌเคฒ्เค•ि ‘เคœเคนँ เคคเคนँ เคฆेเค– เคงเคฐे เคงเคจु เคฌाเคจा’- เคตเคน เคธเคฐ्เคตเคค्เคฐ เค†เคฐाเคง्เคฏ เคฆेเคต เค•े เคธंเคšाเคฐ เค•ो เคชाเคคा เคนै- เคฏเคน เคนै เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค•ा เค…เคญाเคต।

เคธाเคงเคจा เค”เคฐ เคญी เคธूเค•्เคท्เคฎ เคนोเคจे เคชเคฐ เคฏोเค— เค•ी เคธाเคคเคตीं เคญूเคฎिเค•ा เคคुเคฐ्เคฏเค—ा เค†เคคी เคนै। เคฎเคนाเคชुเคฐुเคทों เคจे เคฎเคจ เค•ो เคคुเคฐंเค— เค…เคฐ्เคฅाเคค् เค˜ोเคก़े เค•ी เคธंเคœ्เคžा เคฆी เคนै เค•्เคฏोंเค•ि เคฏเคน เค…เคค्เคฏเคจ्เคค เคšเคชเคฒ เคนै, เค—เคคिเคฎाเคจ เคนै, เคตेเค—เคตाเคจ् เคนै। เค‡เคธ เค…เคตเคธ्เคฅा เค•ा เคฏोเค—ी เคฎเคจเคฐूเคชी เคคुเคฐंเค— เคชเคฐ เคธเคตाเคฐ เคนो เคœाเคคा เคนै। เคตเคน เคฎเคจ เค•ा เค—ुเคฒाเคฎ เคจเคนीं, เคธंเคšाเคฒเค• เคนो เคœाเคคा เคนै। เคตเคน เคฎเคจ เค•ो เคœเคนाँ เคšाเคนे (เคšिเคจ्เคคเคจ เคฎें, เคถ्เคตाเคธ เคฎें, เคฐूเคช เคฎें, เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคตिเคฆ्เคฏा เคฎें) เค•เคนीं เคญी เคฐोเค• เคธเค•เคคा เคนै। เคฏเคน เคฎเคจ เค•ी เคฒเค—เคญเค— เคจिเคฐोเคงाเคตเคธ्เคฅा เคนै; เค•िเคจ्เคคु เคฎเคจ เค…เคญी เคœीเคตिเคค เคนै। เคตเคน เคฎเคจ เคญी เค‡เคคเคจा เคถाเคจ्เคค เคนो เคœाเคฏ เค•ि เคธंเค•เคฒ्เคช-เคตिเค•เคฒ्เคช เค•ी เคช्เคฐเค•्เคฐिเคฏा เคนी เคถाเคจ्เคค เคนो เคœाเคฏ, เคตเคนाँ เคฎเคจ เคฎिเคŸ เค—เคฏा, เค•्เคฏोंเค•ि เคธंเค•เคฒ्เคช เค•ा เคนी เคฆूเคธเคฐा เคจाเคฎ เคฎเคจ เคนै- ‘เคฎเคจ เคฎिเคŸा เคฎाเคฏा เคฎिเคŸी, เคนंเคธा เคฌेเคชเคฐเคตाเคน। เคœाเค•ा เค•เค›ू เคจ เคšाเคนिเค เคธोเคˆ เคถเคนंเคถाเคน।।’ เคฎเคจ เคฎिเคŸเคคे เคนी เคฎाเคฏा เคฎिเคŸ เค—เคฏी, เค…เคฌ (เคนंเคธ) เคฏเคน เคธंเคค เคธ्เคฅिเคคि เค•ा เคฏोเค—ी เคฌेเคชเคฐเคตाเคน เคนो เคœाเคคा เคนै। เคฎाเคจเคธ เคฎें เคนंเคธ เค•ा เคฒเค•्เคทเคฃ เคฌเคคाเคฏा เค—เคฏा- ‘เคœเคก़ เคšेเคคเคจ เค—ुเคจ-เคฆोเคท เคฎเคฏ, เคตिเคถ्เคต เค•ीเคจ्เคน เค•เคฐเคคाเคฐ। เคธเคจ्เคค เคนंเคธ เค—ुเคจ เค—เคนเคนिं เคชเคฏ, เคชเคฐिเคนเคฐि เคตाเคฐि เคตिเค•ाเคฐ।।’ เคตिเคงाเคคा เคจे เค—ुเคฃ-เคฆोเคท เคฎिเคฒाเค•เคฐ เคธंเคธाเคฐ เค•ो เคฐเคšा; เค•िเคจ्เคคु เคตे เคธเคจ्เคค เคนंเคธ เคนोเคคे เคนैं เคœो เคˆเคถ्เคตเคฐीเคฏ เค—ुเคฃเคฐूเคชी เคฆूเคง เค•ो เคคो เค—्เคฐเคนเคฃ เค•เคฐ เคฒेเคคे เคนैं เคชเคฐเคจ्เคคु เคตिเค•ाเคฐเคฐूเคชी เคตाเคฐि เค•ा เคค्เคฏाเค— เค•เคฐ เคฆेเคคे เคนैं।

เคเคธी เคธ्เคฅिเคคिเคตाเคฒे เคธเคจ्เคค เคนंเคธ เคนोเคคे เคนैं। เคถेเคฐ เค•ो เค˜ाเคธ เค–िเคฒाเคฏें เคคो เค•्เคฏा เคตเคน เคœीเคเค—ा? เคฎเค›เคฒी เค•ो เคœเคฒ เคธे เคฌाเคนเคฐ เคฐเค–ें, เคคो เค•्เคฏा เคตเคน เคœीเคตिเคค เคฐเคน เคธเค•ेเค—ी? เค‡เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคˆเคถ्เคตเคฐीเคฏ เค—ुเคฃ เคนंเคธ เค•ी เค–ुเคฐाเค• เคนै। เค•เคฆाเคšिเคค् เคฆुเคฐ्เค—ुเคฃ เค–ाเคจे เคฒเค—ा เคคो เคนंเคธ เค•เคนाँ? เคตเคน เคคो เค•ौเคตा เคนो เค—เคฏा। เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคˆเคถ्เคตเคฐीเคฏ เค—ुเคฃों เค•ा เคธंเคงाเคจ เค•เคฐเคคे-เค•เคฐเคคे เคฎเคจ เค•ा เคจिเคฐोเคง เค”เคฐ เคจिเคฐुเคฆ्เคง เคฎเคจ เคญी เคœिเคธ เค•्เคทเคฃ เคตिเคฒเคฏ เคชा เค—เคฏा, เคคเคค्เค•्เคทเคฃ เคตเคน เคชเคฐเคฎ เคšेเคคเคจ เค•ा เคช्เคฐเคคिเคฌिเคฎ्เคฌ เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เคฒेเคคा เคนै। เคฏเคนी เคคुเคฐ्เคฏाเคคीเคค, เคตिเคฆेเคน, เคœीเคตเคจ्เคฎुเค•्เคค เคชुเคฐुเคท เคนै। เคœिเคธे เคชाเคจा เคฅा เคชा เคฒिเคฏा, เคœिเคธ เคคเคค्เคค्เคต เค•ो เคขूँเคข़เคคा เคฅा เคตिเคฆिเคค เคนो เค—เคฏा เคคो เคตเคน เคฏोเค—ी เคจिเคถ्เคšिเคจ्เคค เคนो เคœाเคคा เคนै। ‘เคœाเค•ा เค•เค›ू เคจ เคšाเคนिเค’- เคฏเคฆि เค†เค—े เค•ुเค› เคนोเคคा เคคो เคšाเคน เค…เคตเคถ्เคฏ เคนोเคคी। เคœเคฌ เคšाเคนเคจे เคฒाเคฏเค• เคญी เค†เค—े เค•ुเค› เคจ เคฌเคšा เคคो ‘เคธोเคˆ เคถเคนंเคถाเคน’- เคตเคน เคฌाเคฆเคถाเคนों เค•ा เคญी เคฌाเคฆเคถाเคน เค†เคค्เคฎเคคृเคช्เคค เคนो เคœाเคคा เคนै।

เค†เค—เคฎ เค—्เคฐเคจ्เคฅों เคฎें เคฏोเค— เค•े เค‡เคจ เคธเคช्เคค เคธोเคชाเคจों เค•ी เคชเคฐिเค•เคฒ्เคชเคจा เคถเคฐीเคฐเคธ्เคฅ เคธाเคค เคšเค•्เคฐों เค•े เคฐूเคช เคฎें เค•ी เค—เคˆ เคนै, เคœैเคธे- เคถुเคญेเคš्เค›ा เคฏोเค— เค•ा เคฎूเคฒाเคงाเคฐ เคนै। เคธुเคตिเคšाเคฐเคฃा เคธ्เคตाเคงिเคท्เค ाเคจ เคšเค•्เคฐ เคนै। เคคเคจुเคฎाเคจเคธा เคฎเคฃिเคชूเคฐเค• เคšเค•्เคฐ เคนै। เคธเคค्เคตाเคชเคค्เคคि-เค…เคจाเคนเคค, เค…เคธंเคธเค•्เคคि-เคตिเคถुเคฆ्เคง, เคชเคฆाเคฐ्เคฅเคญाเคตเคจी- เค†เคœ्เคžा เค”เคฐ เคคुเคฐ्เคฏเค—ा เคธเคนเคธ्เคค्เคฐाเคฐ เคšเค•्เคฐ เคนैं। เคธ्เคตाเคฎी เคฌ्เคฐเคน्เคฎाเคจเคจ्เคฆ เคœी เคเค• เค…เคš्เค›े เคญเคœเคจाเคจเคจ्เคฆी เคฎเคนाเคค्เคฎा เคนुเค। เค…เคชเคจे เคเค• เคชเคฆ เคฎें เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค•ुเคฃ्เคกเคฒिเคจी เคฏोเค— เค•ा เคธंเค•्เคทिเคช्เคค เคชเคฐिเคšเคฏ เคฆिเคฏा เคนै-

เคจिเคฐंเคœเคจ เคชเคฆ เค•ो เคธाเคงु เค•ोเคˆ เคชाเคคा เคนै।।............
เคฎूเคฒ เคฆ्เคตाเคฐ เคธे เค–ींเคš เคชเคตเคจ เค•ो, เค‰เคฒเคŸा เคชंเคฅ เคšเคฒाเคคा เคนै।
เคจाเคญी เคชंเค•เคœ เคฆเคฒ เคฎें เคธोเคฏी, เคจाเค—िเคจ เคœाเค‡ เคœเค—ाเคคा เคนै।
เคฎेเคฐुเคฆเคฃ्เคก เค•ी เคธीเคข़ी เคฌเคจाเค•เคฐ, เคถूเคจ्เคฏ เคถिเค–เคฐ เคšเคข़ เคœाเคคा เคนै।
เคญँเคตเคฐ เค—ुเคซा เคฎें เคœाเคฏ เคตिเคฐाเคœै, เคธुเคฐเคคा เคธेเคœ เคฌिเค›ाเคคा เคนै।
เคถเคถि เคฎเคฃ्เคกเคฒ เคธे เค…เคฎृเคค เคŸเคชเค•े, เคชीเค•เคฐ เคช्เคฏाเคธ เคฌुเคाเคคा เคนै।
เคธเคฌ เค•เคฐ्เคฎों เค•ी เคงूเคจी เคœเคฒाเค•เคฐ, เคคเคจ เคฎें เคญเคธ्เคฎ เคฐเคฎाเคคा เคนै।
เคฌ्เคฐเคน्เคฎाเคจเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐूเคช เคฎเค—เคจ เคนो, เค†เคช เคนी เค†เคช เคฒเค–ाเคคा เคนै।
เคจिเคฐंเคœเคจ เคชเคฆ เค•ो เคธाเคงु เค•ोเคˆ เคชाเคคा เคนै।।...........

เคฌ्เคฐเคน्เคฎाเคจเคจ्เคฆ เคœी เคจे เคชเคฐเคฎเคชเคฆ เค•ो เคจिเคท्เค•เคฒुเคท เคจिเคฐंเคœเคจ เคชเคฆ เค•ी เคธंเคœ्เคžा เคฆी เคนै। ‘เค—ुเคฐु เคชเคฆ เคฐเคœ เคฎृเคฆु เคฎंเคœुเคฒ เค…ंเคœเคจ’- เค—ुเคฐु เคฎเคนाเคฐाเคœ เคœी เค•ा เคšเคฐเคฃ-เคฐเคœ เค•ोเคฎเคฒ เคธुเคจ्เคฆเคฐ เค…ंเคœเคจ เค•े เคธเคฎाเคจ เคนै เคœिเคธเคธे เคนृเคฆเคฏ เค•े เคตिเคตेเค•เคฐूเคชी เคจेเคค्เคฐ เคœाเค—ृเคค เคนो เคœाเคคे เคนैं। เค‡เคธ เค…ंเคœเคจ เค•ा เคช्เคฐเคญाเคต เคฌเคคाเคฏा- ‘เคธुเค•ृเคค เคธंเคญु เคคเคจ เคฌिเคฎเคฒ เคฌिเคญूเคคी। เคฎंเคœुเคฒ เคฎंเค—เคฒ เคฎोเคฆ เคช्เคฐเคธूเคคी।।’ เคชुเคฃ्เคฏाเคค्เคฎा เคถंเค•เคฐ เคœी เค•े เคถเคฐीเคฐ เคฎें เคœो เคจिเคฐ्เคฎเคฒ เคเคถ्เคตเคฐ्เคฏ เคชाเคฏा เคœाเคคा เคนै เคตเคน เค—ुเคฐु เคฎเคนाเคฐाเคœ เค•े เคšเคฐเคฃ-เคฐเคœ เค•ा เคนी เคช्เคฐเคญाเคต เคนै। เคเค• เคถिเคต เคคो เคตเคน เคนैं เคคो เคชुเคฃ्เคฏ-เคชाเคช เคธे เคชเคฐे เคนैं, เคฆूเคธเคฐे เคตเคน เคชुเคฃ्เคฏाเคค्เคฎा เคถंเค•เคฐ เคœी, เคฏเคน เคฆो เค•ैเคธे? เคตเคธ्เคคुเคคः เค•ः เคชूเคœเคจीเคฏ? เคถिเคตเคคเคค्เคค्เคตเคจिเคท्เค ः। เคธृเคท्เคŸि เคฎें เคชूเคœเคจीเคฏ เค•ौเคจ เคนै? เคœो เคถिเคตเคคเคค्เคค्เคต เคฎें เคธ्เคฅिเคค เคนै เคตเคน เคฎเคนाเคชुเคฐुเคท। เคถिเคต เคœ्เคฏोเคคिเคฐ्เคฎเคฏ เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เค•ा เคจाเคฎ เคนै। เค‰เคธ เคคเคค्เคค्เคต เค•ी เคช्เคฐाเคช्เคคिเคตाเคฒा เคถिเคต เคนै। เค‰เคธे เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค•ा เค…เคงिเค•ाเคฐी เคญी เค•ोเคˆ เคชुเคฃ्เคฏाเคค्เคฎा เคนी เคนोเคคा เคนै। เค†เคœ เค•ा เคชुเคฃ्เคฏाเคค्เคฎा เคธเคฆ्เค—ुเคฐु เค•े เคšเคฐเคฃ-เคฐเคœ เค•ा เค…ंเคœเคจ เคฒेเค•เคฐ เคถिเคตเคธ्เคตเคฐूเคช เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคคा เคนै, เค†เคœ เค•ा เคชुเคฃ्เคฏाเคค्เคฎा เค•เคฒ เค•ी เคธ्เคฅिเคคिเคตाเคฒा เคนोเคคा เคนै। เคจिเคฐंเคœเคจ เคชเคฆ เค‰เคธ เคชเคฐเคฎเคชเคฆ เค•ी เคช्เคฐाเคช्เคคि เคนै เคœिเคธเค•े เคฒिเค เค—ुเคฐु เคฎเคนाเคฐाเคœ เค•े เคšเคฐเคฃ-เคฐเคœ เค•ा เค†เคถ्เคฐเคฏ เคฒिเคฏा เคฅा, เค‰เคธเค•ी เคญी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคจ เคฐเคน เคœाเคฏ, เค…ंเคœเคจ เค•ा เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคจिเค•เคฒ เค†เคฏा เคนो, เคคเคค्เคค्เคต เคตिเคฆिเคค เคนो เค—เคฏा เคนो, เค•ैเคตเคฒ्เคฏ เคธ्เคฅिเคคि เคฎिเคฒ เค—เคฏी เคนो। เค‰เคธ เคจिเคฐ्เคฆोเคท, เคจिเคฐ्เคฒेเคช เค…เคตिเคจाเคถी เคชเคฐเคฎเคชเคฆ เค•ो, เคจिเคฐंเคœเคจ เคชเคฆ เค•ो เค•ोเคˆ เคตिเคฐเคฒा เคนी เคธเคจ्เคค เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เคชाเคคा เคนै।

เค‰เคธे เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค•ी เคตिเคงि เค•्เคฏा เคนै? ‘เคฎूเคฒ เคฆ्เคตाเคฐ เคธे เค–ींเคš เคชเคตเคจ เค•ो, เค‰เคฒเคŸा เคชंเคฅ เคšเคฒाเคคा เคนै।’ เคฎूเคฒเคฆ्เคตाเคฐ เคฎें เคšाเคฐ เคชंเค–ुเคกि़เคฏों เค•ा เค•เคฎเคฒ เค…เคงोเคฎुเค– เคนै, เคธाเคงเคจा เคฆ्เคตाเคฐा เค‰เคธे เคŠเคง्เคฐ्เคตเคฎुเค– เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เค…เคจ्เคคःเค•เคฐเคฃ เคšเคคुเคท्เคŸเคฏ (เคฎเคจ, เคฌुเคฆ्เคงि, เคšिเคค्เคค เค”เคฐ เค…เคนंเค•ाเคฐ) เคฏเคนी เคšเคคुเคฐ्เคฆเคฒ เค•เคฎเคฒ เคนैं। เคฏे เค…เคงोเคฎुเค– เคนैं। เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ी เค“เคฐ, เค†เคตाเค—เคฎเคจ เค•ी เค“เคฐ เคนैं। เค‡เคจเค•ो เคฌाँเคงो, เค‰เคงเคฐ เคœाเคจे เคธे เคฐोเค•ो। เคฏเคนी เคฎूเคฒเคฌเคจ्เคง เคนै। เคฏเคฆि เคนเคฎ เค‡เคจเค•ो เคจ เคฌाँเคง เคธเค•े เคคो เคญเคœเคจ เคจเคนीं เคนोเค—ा। เค•्เคฏोंเค•ि เคœिเคจ्เคนें เคญเคœเคจ เค•เคฐเคจा เคนै เคตे เค…เคงोเคฎुเค–ी เคšिเคจ्เคคเคจ เค•เคฐ เคฐเคนे เคนैं- เคฎเคจ เคธंเค•เคฒ्เคช เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ा เค•เคฐ เคฐเคนा เคนै, เคšिเคค्เคค เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ा เคšिเคจ्เคคเคจ เค•เคฐ เคฐเคนी เคนै, เคฌुเคฆ्เคงि เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ा เคนी เคจिเคฐ्เคฃเคฏ เคฒे เคฐเคนी เคนै เค”เคฐ เค‡เคธเคฎें เค•เคฆाเคšिเคค् เคธเคซเคฒเคคा เคฎिเคฒी เคคो เค…เคนंเค•ाเคฐ เคญी เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ा। เคฏเคนी เคคो เค›ुเคก़ाเคจा เคนै। เค‡เคธเคฒिเค เคฎเคจ, เคฌुเคฆ्เคงि, เคšिเคค्เคค เค”เคฐ เค…เคนंเค•ाเคฐ เคœो เค…เคงोเคฎुเค–ी เคช्เคฐเคตृเคค्เคคिเคฏों เค•ी เค“เคฐ เค‰เคจ्เคฎुเค– เคนैं, เค‰เคจ्เคนें เค‰เคงเคฐ เคธे เคฌเคจ्เคฆ เค•เคฐें, เคŠเคง्เคฐ्เคตเคฎुเค–ी เค•เคฐें, เค‡เคท्เคŸोเคจ्เคฎुเค–ी เค•เคฐें। เคธंเค•เคฒ्เคช เค•เคฐเคจेเคตाเคฒी เคช्เคฐเคถเค•्เคคि เค•ा เคจाเคฎ เคฎเคจ เคนै, เคธंเค•เคฒ्เคช เค•ा เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เคšिเคจ्เคคเคจ เค•เคฐเคจेเคตाเคฒी เคถเค•्เคคि เคšिเคค्เคค เคนै। เคšिเคจ्เคคเคจ เค•เคฐเคคे-เค•เคฐเคคे เค•िเคธी เคจिเคถ्เคšเคฏ เคชเคฐ เคชเคนुँเคšे เคคो เคจिเคถ्เคšเคฏ เค•เคฐเคจेเคตाเคฒी เคถเค•्เคคि เคฌुเคฆ्เคงि, เค”เคฐ เคจिเคถ्เคšเคฏ เค•เคฐ्เคฎ เคฎें เคชเคฐिเคฃिเคค เคนो เค—เคฏा เคคो ‘เคนเคฎเคจे เค•िเคฏा’ เคฏเคน เค…เคนंเค•ाเคฐ- เคฏเคนी เคšाเคฐ เคฆเคฒ เคตाเคฒा เค•เคฎเคฒ เคนै। เคฏเคน เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ी เค“เคฐ เค‰เคจ्เคฎुเค– เคนै, เคชเคนเคฒे เค‡เคธी เค•ो เคฌाँเคงो। เคฎเคจ เคธंเค•เคฒ्เคช เค•เคฐे เคคो เคนเคฐि เค•ा, เคšिเคจ्เคคเคจ เค•เคฐे เคคो เค‡เคท्เคŸ เค•ा, เคจिเคถ्เคšเคฏ เค•เคฐे เคคो เค‰เคธी เค•ा เค”เคฐ เค…เคนंเค•ाเคฐ เคญी เคนो เคคो เคช्เคฐเคญु เค•ा- ‘เค…เคธ เค…เคญिเคฎाเคจ เคœाเค‡ เคœเคจि เคญोเคฐे। เคฎैं เคธेเคตเค• เคฐเค˜ुเคชเคคि เคชเคคि เคฎोเคฐे।।’ เคฏเคนी เคนै เคฎूเคฒเคฌเคจ्เคง। เค‡เคคเคจा เคนोเคคे เคนी เคญเคœเคจ เค•ी เคถुเคฐुเค†เคค เคนो เค—เคฏी। เค‡เคธเค•ा เคจाเคฎ เคนै เคฎूเคฒเคฆ्เคตाเคฐ। เคฏเคน เคฏोเค—-เคธाเคงเคจा เค•ा เคช्เคฐเคฅเคฎ เคฆ्เคตाเคฐ เคนै, เค†เคค्เคฎ-เคฆเคฐ्เคถเคจ เค•ी เคชเคนเคฒी เค–िเคก़เค•ी เคนै। เค…เคจ्เคคःเค•เคฐเคฃ เคšเคคुเคท्เคŸเคฏ เคฎें เคตिเคทเคฏเคฐूเคชी เคฌเคฏाเคฐ เคšเคฒเคคी เคนी เคฐเคนเคคी เคนै เค‰เคธเค•ो เค–ींเคšो เค”เคฐ เค‰เคฒเคŸा เคชเคจ्เคฅ เคšเคฒा เคฆो, เคตिเคทเคฏों เค•ी เค“เคฐ เคธे เค‡เคท्เคŸ เค•ी เค“เคฐ เค‰เคธเค•ी เคงाเคฐा เคฎोเคก़ เคฆो। เค…เคญ्เคฏाเคธ เคœเคนाँ เค‰เคจ्เคจเคค เคนुเค† เคคो-

เคจाเคญि เคชंเค•เคœ เคฆเคฒ เคฎें เคธोเคฏी, เคจाเค—िเคจ เคœाเคฏ เคœเค—ाเคคा เคนै।

เคจाเคญि เค•เคนเคคे เคนैं เค•ेเคจ्เคฆ्เคฐ เค•ो। เคœเคนाँ เคญเคฒे-เคฌुเคฐे เคธाเคฐे เคธंเคธ्เค•ाเคฐों เค•ा เค•ेเคจ्เคฆ्เคฐीเคฏเค•เคฐเคฃ เคนै เค‰เคธ เคจाเคญि เค•เคฎเคฒ เค•े เคค्เคฐिเค•ोเคฃ เคฎें เค•ुเคฃ्เคกเคฒी เคฎाเคฐเค•เคฐ เคจाเค—िเคจ เคชเคก़ी เคนुเคˆ เคนै। เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เคจाเค—िเคจ เคฏเคน เคšिเคค्เคคเคตृเคค्เคคि เคนै เคœो เคธเคค्, เคฐเคœ เค”เคฐ เคคเคฎ เค‡เคจ เคคीเคจों เค—ुเคฃों เค•े เค…เคจ्เคคเคฐाเคฒ เคฎें เค•ुเคฃ्เคกเคฒी เคฒเค—ाเค•เคฐ เคฌैเค ी เคนै। เคตिเคทเคฏोเคจ्เคฎुเค– เคฏเคน เคšिเคค्เคคเคตृเคค्เคคि เคตिเคทเคฏเคฐूเคชी เคตिเคท เค‰เค—เคฒเคคी เคนी เคฐเคนเคคी เคนै, เคœीเคต เค•ो เคญเคฏंเค•เคฐ เคฏाเคคเคจाเคँ เคฆेเคคी เคนी เคฐเคนเคคी เคนै। เคจाเคญि เคฎें เคทเคก्เคฆเคฒ เค•เคฎเคฒ เค…เคงोเคฎुเค–ी เคทเคก्เคตिเค•ाเคฐों เค•ाเคฎ, เค•्เคฐोเคง, เคฒोเคญ, เคฎोเคน, เคฎเคฆ เค”เคฐ เคฎเคค्เคธเคฐ เค•े เคช्เคฐเคคीเค• เคนैं। เคŠเคง्เคฐ्เคตเคฎुเค–ी เคนो เคœाเคจे เคชเคฐ เคฏเคนी เคทเคก्เคธเคฎ्เคชเคค्เคคि เคตिเคตेเค•, เคตैเคฐाเค—्เคฏ, เคถเคฎ, เคฆเคฎ, เคค्เคฏाเค—, เคคिเคคिเค•्เคทा เค‡เคค्เคฏाเคฆि เคฎें เคชเคฐिเคฃिเคค เคนो เคœाเคคे เคนैं เคจ เค•ि เคธเคšเคฎुเคš เค•ा เค•เคฎเคฒ เค–िเคฒเคคा เคนै। เคšिเคค्เคค เค•ो เคทเคก्เคตिเค•ाเคฐों เคธे เคธเคฎेเคŸเค•เคฐ เคทเคกैเคถ्เคตเคฐ्เคฏ เค•ी เค“เคฐ เคช्เคฐเคตाเคนिเคค เค•เคฐเคจा เคจाเค—िเคจ เค•ो เคœเค—ाเคจा เคนै।

‘เคฏा เคจिเคถा เคธเคฐ्เคตเคญूเคคाเคจां เคคเคธ्เคฏां เคœाเค—เคฐ्เคคि เคธंเคฏเคฎी।’ เค—ीเคคा เคฎें เคญเค—เคตाเคจ् เคถ्เคฐीเค•ृเคท्เคฃ เค•เคนเคคे เคนैं เค•ि เค…เคฐ्เคœुเคจ! เคœเค—เคค्เคฐूเคชी เคฐाเคค्เคฐि เคฎें เคธเคญी เคช्เคฐाเคฃी เคจिเคถ्เคšेเคท्เคŸ เคชเคก़े เคนुเค เคนै। เคฐाเคค-เคฆिเคจ เคœो เคฆौเคก़- เคงूเคช เค•เคฐเคคे เคนैं, เคฎाเคค्เคฐ เคธ्เคตเคช्เคจ เคฆेเค–เคคे เคนैं, เค•ेเคตเคฒ เคธंเคฏเคฎी เคชुเคฐुเคท เคœाเค— เคœाเคคा เคนै। เคธंเคฏเคฎ เคคเคญी เคธเคฎ्เคญเคต เคนै เคœเคฌ เคตिเคตेเค•, เคตैเคฐाเค—्เคฏ, เคถเคฎ, เคฆเคฎ, เคค्เคฏाเค—, เคคिเคคिเค•्เคทा เค•ा เคธंเคšाเคฐ เค† เคœाเคฏ। เคฏเคนी เค—ोเคธ्เคตाเคฎी เคคुเคฒเคธीเคฆाเคธ เคœी เค•เคนเคคे เคนैं- ‘เคฎोเคนเคจिเคธाँ เคธเคฌु เคธोเคตเคจिเคนाเคฐा। เคฆेเค–िเค… เคธเคชเคจ เค…เคจेเค• เคช्เคฐเค•ाเคฐा।।’ เคฎोเคนเคฐूเคชी เคฐाเคค्เคฐि เคฎें เคธเคฌ เคฒोเค— เคจिเคถ्เคšेเคท्เคŸ เคชเคก़े เคนुเค เคนैं। เคœो เคฐाเคค-เคฆिเคจ เคฆौเคก़เคคे เคนैं เคฎाเคค्เคฐ เคธ्เคตเคช्เคจ เคนै। เคฒोเค— เคšाเคนे เคธ्เคตเคฐ्เค— เค•ा เคเคถ्เคตเคฐ्เคฏ เค‡เค•เคŸ्เค ा เค•เคฐ เคฒें เคฒेเค•िเคจ เคœเคนाँ เค†เคฏु เค•े เคฆिเคจ เคชूเคฐे เคนुเค เคคो ‘เคธोเค‡ เคชुเคฐ เคชाเคŸเคจ เคฌเคนुเคฐि เคจ เคฆेเค–ा เค†เค‡।’- เคฆुเคฌाเคฐा เคฒौเคŸเค•เคฐ เค•ुเค› เคญी เคคो เคฆेเค– เคจเคนीं เคชाเคคे। เค‡เคธเคธे เคœाเค—เคคा เค•ौเคจ เคนै? ‘เคเคนि เคœเค— เคœाเคฎिเคจि เคœाเค—เคนिं เคฏोเค—ी। เคชเคฐเคฎाเคฐเคฅी เคช्เคฐเคชंเคš เคฌिเคฏोเค—ी।।’ เคชเคฐเคฎाเคฐ्เคฅी เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคชเคฐเคฎ เคงเคจ เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा เค•े เคชिเคชाเคธु, เคช्เคฐเคชंเคš เค•े เคตिเคฏोเค—ी เคฏोเค—ीเคœเคจ เค‡เคธ เคœเค—เคค्เคฐूเคชी เคฐाเคค्เคฐि เคธे เคœเค— เคœाเคคे เคนैं। เคœเคฌ เคคเค• เคฎोเคนเคฐाเคค्เคฐि เคฎें เคธोเคฏा เคนै เคจाเค—िเคจ เคกเคธเคคी เคฐเคนเคคी เคนै, เคœเคจ्เคฎ เคชเคฐ เคœเคจ्เคฎ เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐเคคी เคฐเคนเคคी เคนै। เค‡เคธเค•ा เคตिเคท เค‰เคคเคฐเคคा เคจเคนीं, เคœीเคต เค•เคฐाเคนเคคा เคฐเคนเคคा เคนै, เคชूเคฐा เคฎเคฐเคคा เคญी เคจเคนीं; เค•्เคฏोंเค•ि เค‰เคธเคฎें เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•ा เค…ंเคถ เคœो เค เคนเคฐा। เคธเคฐ्เคตเคฅा เคจाเคถ เคคो เคจเคนीं เคนोเคคा। เคนाँ, เคšैเคจ เคญी เคจเคนीं เคฎिเคฒเคคा। ‘เคœाเคจिเค… เคคเคฌเคนिं เคœीเคต เคœเค— เคœाเค—ा। เคœเคฌ เคธเคฌ เคฌिเคทเคฏ เคฌिเคฒाเคธ เคฌिเคฐाเค—ा।।’- เคœीเคต เค•ो เคคเคฌ เคœाเค—ृเคค เคธเคฎเคिเคฏे เคœเคฌ เค‰เคธे เคธเคฎเคธ्เคค เคตिเคทเคฏों เคธे เคตैเคฐाเค—्เคฏ เคนो เคœाเคฏ। เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคธเคญी เคฎเคนाเคชुเคฐुเคท เคเค• เคนी เคฌाเคค เค•เคน เคฐเคนे เคนैं।

เคœเคนाँ เคธाเคงเคจा เคœाเค—ृเคค เคนुเคˆ, เคญเคœเคจ เค•ा เค‰เคคाเคฐ-เคšเคข़ाเคต เคถ्เคตाเคธ เคธे เคจिเคฐ्เคงाเคฐिเคค เคนोเคจे เคฒเค—เคคा เคนै। เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคฎเคนाเคชुเคฐुเคท เคจे เค‡เคธ เคชเคฐ เคฌเคฒ เคฆिเคฏा เคนै- ‘เคถ्เคตाเคธ-เคถ्เคตाเคธ เคชเคฐ เคฐाเคฎ เค•เคนु, เคตृเคฅा เคถ्เคตाเคธ เคฎเคค เค–ोเคฏ। เคจा เคœाเคจे เคฏเคนि เคถ्เคตाเคธ เค•ा, เค†เคตเคจ เคนोเคฏ เคจ เคนोเคฏ।।’ เคญเค—เคตाเคจ् เคฌुเคฆ्เคง เค•เคนเคคे เคนैं- เคถ्เคตเคธเคจ เค•्เคฐिเคฏा เคชเคฐ, เคช्เคฐाเคฃ-เค…เคชाเคจ เคชเคฐ เคง्เคฏाเคจ เคฆो। เคธเคฎเคฏ-เคธเคฎเคฏ เคชเคฐ เคญाเคทा-เคญेเคฆ เคธे เคตिเคญिเคจ्เคจ เคถเคฌ्เคฆाเคตเคฒिเคฏों เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคฎเคนाเคชुเคฐुเคทों เคจे เค•िเคฏा, เคธเคฎเคाเคจे เค•े เคคเคฐीเค•े เคฌเคฆเคฒे; เค•िเคจ्เคคु เคตिเคทเคฏ-เคตเคธ्เคคु เคœ्เคฏों-เค•ी-เคค्เคฏों เคฐเคนी। เคตैเคธे เคคो เคถ्เคตाเคธ เคธे เคธเคฎ्เคชूเคฐ्เคฃ เคถเคฐीเคฐ เคŠเคฐ्เคœเคธ्เคตिเคค เคนै; เค•िเคจ्เคคु เค‡เคธเค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคฎเคจ เค•ो เค…เคจ्เคคเคฐ्เคฎुเค–ी เค”เคฐ เคเค•ाเค—्เคฐ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคจाเคธिเค•ा เคธे เคฎेเคฐुเคฆเคฃ्เคก เค•े เคธเคนाเคฐे เคจाเคญिเคชเคฐ्เคฏเคจ्เคค เคถ्เคตाเคธ เค•े เค—เคฎเคจाเค—เคฎ เค•े เคจिเคฐीเค•्เคทเคฃ เค•ा เคจिเคฐ्เคฆेเคถ เคฎเคนाเคชुเคฐुเคทों เคจे เคฆिเคฏा เคนै। เคฎเคจ เค•ो เคฆ्เคฐเคท्เคŸा เคฌเคจाเค•เคฐ เค–เคก़ा เค•เคฐ เคฆें, เคฆेเค–เคคे เคฐเคนें เค•ि เค•เคฌ เคถ्เคตाเคธ เค…เคจ्เคฆเคฐ เค—เคฏी, เค•เคฌ เคฒौเคŸी। เคฌाเคนเคฐ เค•िเคคเคจी เคฆेเคฐ เคฐुเค•ी। เคชुเคจः เค•เคฌ เค…เคจ्เคฆเคฐ เค—เคฏी। เคนเคฎाเคฐी เคœाเคจเค•ाเคฐी เค•े เคฌिเคจा เคเค• เคญी เคถ्เคตाเคธ เคจ เคœाเคจे เคชाเคฏे। เค‡เคธ เคถ्เคตाเคธ เคชเคฐ เคธुเคฐเคค เค•ो เคธ्เคฅिเคฐ เค•เคฐें เค”เคฐ เคœเคฌ เคฆेเค–เคจे เค•ी เค•्เคทเคฎเคคा เค† เคœाเคฏ เคคो เคงीเคฐे เคธे เคšिเคจ्เคคเคจ เค•ा เคจाเคฎ เค‡เคธเคฎें เคขाเคฒ เคฆें। เคถ्เคตाเคธ เค…เคจ्เคฆเคฐ เค—เคฏी เคคो เค“เคฎ्, เคฌाเคนเคฐ เค†เคฏी เคคो เค“เคฎ्। เค“เคฎ्-เค“เคฎ् เคฏा เคฐाเคฎ-เคฐाเคฎ เคœो เคญी เคจाเคฎ เค†เคชเค•ो เค…เคจुเค•ूเคฒ เคชเคก़े, เคœो เค‰เคธ เคช्เคฐเคญु เค•ा เคชเคฐिเคšाเคฏเค• เคนो, เคเคธे เค•िเคธी เคเค• เคจाเคฎ เค•ो เคถ्เคตाเคธ เคฎें เคขाเคฒ เคฆें। เคจाเค—िเคจ เคœเค—เค•เคฐ เคถ्เคตाเคธ เค•े เคšिเคจ्เคคเคจ เคฎें เคช्เคฐเคตाเคนिเคค เคนो เค—เคฏी। เค‡เคธเค•ा เคจाเคฎ เคนै เคฎेเคฐुเคฆเคฃ्เคก เค•ी เคธीเคข़ी। เค•िเคธी-เค•िเคธी เค‰เคชเคจिเคทเคฆ् เคฎें เคฎेเคฐुเคฆเคฃ्เคก เค•ो เคตीเคฃाเคฆเคฃ्เคก เคญी เค•เคนा เค—เคฏा เคนै। เคถ्เคตाเคธ-เคช्เคฐเคถ्เคตाเคธ เค•ी เค•्เคฐिเคฏा เคฆ्เคตाเคฐा เคฎेเคฐुเคฆเคฃ्เคก เค•ी เคธीเคข़ी เคฌเคจाเค•เคฐ เคฏोเค—ी เค‰เคธ เคถूเคจ्เคฏ เคถिเค–เคฐ เคชเคฐ เค†เคฐूเคข़ เคนो เคœाเคคा เคนै เคœเคนाँ เคญเคฒे-เคฌुเคฐे เคธเคญी เคธंเค•เคฒ्เคช เคถाเคจ्เคค เคนो เคœाเคคे เคนैं। เค•ेเคตเคฒ เคฒเค•्เคท्เคฏ เคฎाเคค्เคฐ เคฐเคน เคœाเคฏ เค…เคจ्เคฏ เค•ुเค› เคญी เคฏाเคฆ เคจ เคฐเคนे। เคœिเคธे เคšाเคนเคคे เคนैं เคธเคœเค—เคคाเคชूเคฐ्เคตเค• เค‰เคธे เคฆेเค–เคคे เคฐเคนें, เคœเคก़ เคจ เคนो เคœाเคฏँ। เคช्เคฐेเคฎเคชूเคฐिเคค เคนृเคฆเคฏ เคธे เคธुเคฐเคค เค‰เคธ เคจाเคฎ เคชเคฐ เคนो, เคถ्เคตाเคธ เคฎें เคธुเคฐเคค เค•ी เคกोเคฐ เคฒเค— เคœाเคฏ। เคชूเคœ्เคฏ เคฎเคนाเคฐाเคœ เคœी เค•े เคถเคฌ्เคฆों เคฎें, เคถ्เคตाเคธ เคฌाँเคธ เค•ी เคคเคฐเคน เคเค•เคฆเคฎ เคธीเคงी เค–เคก़ी เคนो เคœाเคฏ। เค“เคฎ्-เค“เคฎ् เค•ी เคเค• เคงुเคจ เคช्เคฐเคตाเคนिเคค เคนो เคœाเคฏ। เคนृเคฆเคฏ เคธे เคจ เค•िเคธी เคธंเค•เคฒ्เคช เค•ा เค…เคญ्เคฏुเคฆเคฏ เคนोเคคा เคนो เค”เคฐ เคจ เคนी เคฌाเคน्เคฏ เคตाเคฏुเคฎเคฃ्เคกเคฒ เค•े เคธंเค•เคฒ्เคช เค…เคจ्เคฆเคฐ เคช्เคฐเคตेเคถ เค•เคฐ เคชाเคคे เคนों। เคœเคนाँ เคธुเคฐเคค เคฒเค—ाเคฏा เคตเคนीं เคฒเค—ी เคนै, เคšिเคจ्เคคเคจ เคšเคฒ เคฐเคนा เคนै- เคฏเคนी เคนै เคถूเคจ्เคฏ เคถिเค–เคฐ। เคฏเคนी เคธाเคงเคจा เค•ा เคถिเค–เคฐ เคนै। เคเคธा เคฏोเค—ी ‘เคญ्เคฐเคฎเคฐ เค—ुเคซा เคฎें เคœाเคฏ เคตिเคฐाเคœे, เคธुเคฐเคคा เคธेเคœ เคฌिเค›ाเคคा เคนै।’ เคฎเคนाเคชुเคฐुเคทों เคจे เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा เค•ो เคชुเคท्เคช เคคเคฅा เคฎเคจ เค•ो เคญ्เคฐเคฎเคฐ เค•ी เคธंเคœ्เคžा เคฆी เคนै। เคธंเคค เค•เคฌीเคฐ เค•ा เคเค• เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคญเคœเคจ เคœो เคฎเคนाเคฐाเคœ เคœी เค•ो เคฌเคนुเคค เคช्เคฐिเคฏ เคฅा, เค‡เคธी เค†เคถเคฏ เค•ा เคฅा เค•ि ‘เคซुเคฒเคตा เค•े เค›ुเค…เคค เคญँเคตเคฐ เคฎเคฐि เคœाเคˆ। เค•ा เค•เคนी, เค•ेเคธे เค•เคนी เค•ो เคชเคคिเค†เคˆ?’ เค…เคธ्เคคु, เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा เคเค• เคชुเคท्เคช เคนै। เคฏเคน เคฎเคจเคฐूเคชी เคญ्เคฐเคฎเคฐ, เคœो เค‰เคธเค•ी เคช्เคฐाเคช्เคคि เค•े เคฒिเค เคตिเค•เคฒ เคฅा, เคœเคนाँ เคถूเคจ्เคฏ เคถिเค–เคฐ เคชเคฐ เคชเคนुँเคšा, เคถूเคจ्เคฏ เค•ी เค•เคจ्เคฆเคฐा เคฎें เคถाเคจ्เคค, เคธเคฎ เคฌैเค  เคœाเคคा เคนै, เคฐुเค• เคœाเคคा เคนै; เค•िเคจ्เคคु เค‰เคธเค•े เคฒिเค เคธुเคฐเคค เค•ी เคถเคฏ्เคฏा เค†เคตเคถ्เคฏเค• เคนै เค…เคจ्เคฏเคฅा เคฎเคจ เค•เคญी เคจเคนीं เคฐुเค•ेเค—ा। เคธुเคฐเคค เคฎเคจ เค•ी เคฆृเคท्เคŸि เค•ा เคจाเคฎ เคนै। เค†เคช เคฏเคนाँ เคฌैเค े เคนैं। เคฎाเคจ เคฒें, เค›เคค्เคคीเคธों เคฐंเค— เคฌเคฐเคธ เคฐเคนे เคนैं, เค†เคช เคฎเคจ-เคฎเคธ्เคคिเคท्เค• เคธे เคธुเคง-เคฌुเคง เค–ोเคฏे เคฌैเค े เคนुเค เคนैं, เคธเคนเคธा เค•ोเคˆ เค•ाเคจ เคฎें เค•เคน เคฆेเคคा เคนै เค•ि เคฌเคš्เคšा เค›เคค เคธे เค—िเคฐ เค—เคฏा, เคฌेเคนोเคถ เคนाเคฒเคค เคฎें เค…เคธ्เคชเคคाเคฒ เค—เคฏा। เคคเคค्เค•्เคทเคฃ เค†เคชเค•ो เคฏเคนाँ เค•ा เค•ुเค› เคญी เคฆृเคถ्เคฏ เคฆिเค–ाเคฏी เคจเคนीं เคฆेเค—ा เคœเคฌเค•ि เค†ँเค–ें เค–ुเคฒी เคนै, เค•ाเคจ เค–ुเคฒे เคนैं เคซिเคฐ เคญी เค•ुเค› เคธुเคจाเคฏी เคจเคนीं เคฆेเค—ा เคœเคฌเค•ि เคเค• เคฎिเคจเคŸ เคชเคนเคฒे เค†เคช เค‡เคจ्เคนीं เคฆृเคถ्เคฏों เคฎें เค–ोเคฏे เคนुเค เคฅे। เคฌเคš्เคšे เค•ा เคเค•-เคเค• เคฐोเคฎ เคฆिเค–ाเคฏी เคชเคก़เคจे เคฒเค—ेเค—ा, เคฆाँเคค เค•ैเคธे? เค†ँเค– เค•ैเคธी? เคจाเค• เค•ैเคธा? เคนाเคฅ-เคชाँเคต เค•ैเคธे? เคนเคฅेเคฒिเคฏाँ เค•ैเคธी? เคฐेเค–ाเคฏें เค•िเคคเคจी? เค†ँเค–ों เค•ी เคšिเคคเคตเคจ, เคฌเคฐौंเคจी เคธเคฌ เค•ुเค› เคธ्เคชเคท्เคŸ เคฆिเค–ाเคฏी เคฆेเคจे เคฒเค—ेเค—ा। เคตเคธ्เคคु เคจเคนीं เคนै เคซिเคฐ เคญी เคตเคธ्เคคु เค•ा เคœो เคฆृเคถ्เคฏ เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•เคฐ เคฆें, เคฎเคจ เค•ी เค‰เคธ เคฆृเคท्เคŸि เค•ा เคจाเคฎ เคธुเคฐเคค เคนै। เค‡เคธी เคธुเคฐเคค เคธे เคญเคœเคจ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคฏोเค—ी เค‡เคธ เคธुเคฐเคค เค•ो เคถ्เคตाเคธ เคชเคฐ เคฒเค—ाเค•เคฐ เคนी เคถเคฏเคจ เค•เคฐเคคा เคนै।

‘เคถเคถि เคฎเคฃ्เคกเคฒ เคธे เค…เคฎृเคค เคŸเคชเค•े, เคชीเค•เคฐ เคช्เคฏाเคธ เคฌुเคाเคคा เคนै।’ เคธुเคฐเคค เคœเคฌ เคถूเคจ्เคฏ เคถिเค–เคฐ เคชเคฐ เคŸिเค• เคนी เค—เคฏी เคคो ‘เคฎเคจ เคธเคธि เคšिเคค्เคค เคฎเคนाเคจ’- เคˆเคถ्เคตเคฐीเคฏ เค†เคญा เค‰เคคเคฐ เค†เคคी เคนै। เคฎृเคค्เคฏु เคธे เคชเคฐे เคœो เค…เคตिเคจाเคถी เค…เคฎृเคคเคคเคค्เคค्เคต เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा เคนै เค‰เคธเค•ा เคธंเคšाเคฐ เคฎिเคฒเคจे เคฒเค—เคคा เคนै। เคœเคนाँ เค‰เคธे เคชाเคฏा เคคो เค‡เคธ เคœीเคตाเคค्เคฎा เค•ी เคช्เคฏाเคธ เคธเคฆा-เคธเคฆा เค•े เคฒिเค เคฎिเคŸ เคœाเคคी เคนै। เค…เคจ्เคฏ เค•िเคธी เคงเคจ-เคงाเคจ्เคฏ เคธे, เคเคถ्เคตเคฐ्เคฏ เคธเคฎृเคฆ्เคงि เคธे เค‡เคธเค•ी เคช्เคฏाเคธ เค•เคญी เคจเคนीं เคฎिเคŸी เคนै। เค‡เคธเค•ी เคช्เคฏाเคธ เคคเคญी เคฎिเคŸเคคी เคนै เคœเคฌ เคฏเคน เคœिเคธเค•ा เคตिเคถुเคฆ्เคง เค…ंเคถ เคนै, เคœिเคธเค•ी เคธเคจ्เคคाเคจ เคนै, เค…เคชเคจे เคฎूเคฒ เค‰เคฆ्เค—เคฎ เค‰เคธ เคชเคฐเคฎ เคช्เคฐเคญु เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เคฒे। เค…เคชเคจे เคธเคนเคœ เคธ्เคตเคฐूเคช เค•ो เคชाเค•เคฐ เคนी เค‡เคธเค•ी เคช्เคฏाเคธ เคฎिเคŸเคคी เคนै। เคœिเคธे เคชाเคจा เคฅा เคชा เคฒिเคฏा, เค…เคฌ เคญเคœเคจ เค•เคฐเค•े เคขूँเคข़े เค•िเคธे? เค•เคฐ्เคฎ เค•เคฐें เคคो เค•िเคธเคฒिเค? เค…เคคः ‘เคธเคฌ เค•เคฐ्เคฎों เค•ी เคงूเคจी เคœเคฒाเค•เคฐ, เคคเคจ เคฎें เคญเคธ्เคฎ เคฐเคฎाเคคा เคนै।’ เคœो เคญเคœเคจ-เคธाเคงเคจ, เค•เคฐ्เคฎ เค…เคจिเคตाเคฐ्เคฏ เคฅा, เคช्เคฐाเคช्เคคि เค•े เคชเคถ्เคšाเคค् เค‰เคจ เค•เคฐ्เคฎों เค•ी เคงूเคจी เคœเคฒ เค—เคฏी। เค‰เคธเค•े เคœเคฒเคจे เคธे เค•ोเคˆ เค•्เคทเคคि เคจเคนीं เคนुเคˆ। เค‰เคธเค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคœो เคตिเคญूเคคि เคนै, เคเคถ्เคตเคฐ्เคฏ เคนै- เคตเคน เคคเคจ เคฎें เค† เค—เคฏी।

เคญเค—เคตाเคจ् เคถ्เคฐीเค•ृเคท्เคฃ เค—ीเคคा (เค…เคง्เคฏाเคฏ-4/16-19) เคฎें เค•เคนเคคे เคนैं- เค…เคฐ्เคœुเคจ! เค•เคฐ्เคฎ, เค…เค•เคฐ्เคฎ เค”เคฐ เคตिเค•เคฐ्เคฎ เค•्เคฏा เคนै, เคฌเคก़े-เคฌเคก़े เคตिเคตेเค•ी เคฒोเค— เคญी เค‡เคธเคธे เคญ्เคฐเคฎिเคค เคนैं। เค‡เคธ เค•เคฐ्เคฎ เค•ो เค•िเคฏे เคฌिเคจा เคจ เค•ोเคˆ เคชाเคฏा เคนै เค”เคฐ เคจ เค•ोเคˆ เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เคธเค•ेเค—ा। เคชूเคฐ्เคต เคฎें เคนोเคจेเคตाเคฒे เคœिเคคเคจे เคญी เคฎเคนाเคชुเคฐुเคท เคนुเค เคนैं เค‡เคธी เค•เคฐ्เคฎ เค•ो เค•เคฐเค•े เคชเคฐเคฎเคจैเคท्เค•เคฎ्เคฐ्เคฏ เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เคนुเค เคนैं; เค•िเคจ्เคคु ‘เคฏเคธ्เคฏ เคธเคฐ्เคตे เคธเคฎाเคฐเคฎ्เคญाः เค•ाเคฎ เคธंเค•เคฒ्เคช เคตเคฐ्เคœिเคคाः।’- เคธเคฎ्เคชूเคฐ्เคฃเคคा เคธे เค†เคฐเคฎ्เคญ เค•िเคฏा เคนुเค† เคœिเคธเค•ा เค•เคฐ्เคฎ เค‡เคคเคจा เคธूเค•्เคท्เคฎ เคนो เค—เคฏा เค•ि เค•ाเคฎเคจा เค”เคฐ เคธंเค•เคฒ्เคช เคธे เคŠเคชเคฐ เค‰เค  เค—เคฏा, ‘เคœ्เคžाเคจाเค—्เคจि เคฆเค—्เคงเค•เคฐ्เคฎाเคฃं’- เคœ्เคžाเคจाเค—्เคจि เคฎें เค‰เคธเค•े เค•เคฐ्เคฎ เคธเคฆा-เคธเคฆा เค•े เคฒिเค เคœเคฒ เคœाเคคे เคนैं। ‘เคคเคฎाเคนुः เคชเคฃ्เคกिเคคं เคฌुเคงाः’- เคเคธी เคธ्เคฅिเคคिเคตाเคฒों เค•ो เคนी เคฌोเคงเคธ्เคตเคฐूเคช เคฎเคนाเคชुเคฐुเคทों เคจे เคชเคฃ्เคกिเคค เค•เคนเค•เคฐ เคธเคฎ्เคฌोเคงिเคค เค•िเคฏा เคนै।

เค—ीเคคा, 5/19 เคฎें เคญเค—เคตाเคจ् เค•เคนเคคे เคนैं, ‘เค‡เคนैเคต เคคैเคฐ्เคœिเคคः เคธเคฐ्เค—ो เคฏेเคทां เคธाเคฎ्เคฏे เคธ्เคฅिเคค เคฎเคจः। เคจिเคฐ्เคฆोเคทं เคนि เคธเคฎं เคฌ्เคฐเคน्เคฎ เคคเคธ्เคฎाเคฆ् เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคฃि เคคे เคธ्เคฅिเคคाः।।’- เค…เคฐ्เคœुเคจ! เค‰เคจ เคชुเคฐुเคทों เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคœीเคตिเคค เค…เคตเคธ्เคฅा เคฎें เคนी เคธเคฎ्เคชूเคฐ्เคฃ เคธंเคธाเคฐ เคœीเคค เคฒिเคฏा เค—เคฏा เคœिเคจเค•ा เคฎเคจ เคธเคฎเคค्เคต เคฎें เคธ्เคฅिเคค เคนो เค—เคฏा, เคธुเคฐเคค เค•ी เคธेเคœ เคฒเค—ाเค•เคฐ เคถूเคจ्เคฏ เคฎें เค…เคšเคฒ เคธ्เคฅिเคฐ เคฐुเค• เค—เคฏा। เค…เคฌ เคฎเคจ เค•े เค…เคšเคฒ เคธ्เคฅिเคฐ เค เคนเคฐเคจे เค”เคฐ เคธंเคธाเคฐ เคœीเคคเคจे เคฎें เค•्เคฏा เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคง เคนै? เคถ्เคฐीเค•ृเคท्เคฃ เค•เคนเคคे เคนैं, ‘เคจिเคฐ्เคฆोเคทं เคนि เคธเคฎं เคฌ्เคฐเคน्เคฎ’- เคตเคน เคฌ्เคฐเคน्เคฎ เคจिเคฐ्เคฆोเคท เค”เคฐ เคธเคฎ เคนै, เค‡เคงเคฐ เค‰เคธเค•ा เคฎเคจ เคญी เคจिเคฐ्เคฆोเคท เค”เคฐ เคธเคฎ เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เคตाเคฒा เคนो เค—เคฏा। ‘เคคเคธ्เคฎाเคฆ् เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคฃि เคคे เคธ्เคฅिเคคाः’- เค‡เคธเคฒिเค เคตเคน เคฌ्เคฐเคน्เคฎ เคฎें เคธ्เคฅिเคค เคนो เคœाเคคा เคนै।

เค…เคญी เคšैเคฅे เค…เคง्เคฏाเคฏ เค•े ‘เคœ्เคžाเคจाเค—्เคจि เคฆเค—्เคงเค•เคฐ्เคฎाเคฃเคฎ्’ เค•ी เคšเคฐ्เคšा เคนुเคˆ। เคœ्เคžाเคจ เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เค•ुเค› เคธिเคฆ्เคงाเคจ्เคค เคฐเคŸ เคฒेเคจा เคจเคนीं เคนोเคคा। เคœ्เคžाเคจ เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนै เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा เค•े เคฆเคฐ्เคถเคจ เค•े เคธाเคฅ เคฎिเคฒเคจेเคตाเคฒी เค…เคจुเคญूเคคि। เค—ीเคคा เค•े เค…เคง्เคฏाเคฏ 10/3 เคฎें เคญเค—เคตाเคจ् เค•เคนเคคे เคนैं, ‘เคฏो เคฎाเคฎ เคœเคฎเคจाเคฆिं เคš เคตेเคค्เคคि เคฒोเค• เคฎเคนेเคถ्เคตเคฐเคฎ्। เค…เคธเคฎ्เคฎूเคขः เคธ เคฎเคค्เคฐ्เคฏेเคทु เคธเคฐ्เคต เคชाเคชैः เคช्เคฐเคฎुเคš्เคฏเคคे।।’- เคœो เค…เคœเคจ्เคฎा, เค…เคจाเคฆि, เคธเคฎเคธ्เคค เคฒोเค•ों เค•े เคฎเคนाเคจ् เคฎुเค เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•ो เคตिเคฆिเคค เค•เคฐ เคฒेเคคा เคนै เคตเคน เคชुเคฐुเคท เคฎเคฐเคฃเคงเคฐ्เคฎा เคฎเคจुเคท्เคฏों เคฎें เคœ्เคžाเคจเคตाเคจ् เคนै। เคœเคฌ เคˆเคถ्เคตเคฐ เคตिเคฆिเคค เคนोเคคा เคนै เค‰เคธ เคธเคฎเคฏ เคœो เค…เคจुเคญूเคคि เคฎिเคฒเคคी เคนै เค‰เคธเค•ा เคจाเคฎ เคœ्เคžाเคจ เคนै। เคฏเคฆि เค•्เคฐिเคฏाเคค्เคฎเค• เคšเคฒเค•เคฐ เค•िเคธी เคจे เคฆेเค–ा เคจเคนीं เคคो เคธिเคฆ्เคงाเคจ्เคค เคชเคข़เคคे เคฐเคนें, เค•ुเค› เคญी เคฎिเคฒเคจेเคตाเคฒा เคจเคนीं เคนै। เคนिเคฎाเคฒเคฏ เค•े เคจเค•्เคถे เคฆिเคจ-เคฐाเคค เคฆेเค–เคคे เคฐเคนें เค•िเคจ्เคคु เคชเคคा เคคो เคคเคฌ เคšเคฒेเค—ा เคœเคฌ เคนिเคฎाเคฒเคฏ เคชเคฐ เคชाँเคต เคฐเค– เคฆेंเค—े। เค…เคธ्เคคु, เคธाเคงเคจा เค•ी เคชूเคฐ्เคคि เคฎें เคฎเคจ เค•े เคจिเคฐोเคง เค”เคฐ เคตिเคฒเคฏเค•ाเคฒ เคฎें เค…เคตिเคฆिเคค เคช्เคฐเคญु เค•े เคตिเคฆिเคค เคนोเคจे เค•े เคธाเคฅ เคฎिเคฒเคจे เคตाเคฒी เคœाเคจเค•ाเคฐी เคœ्เคžाเคจ เคนै। เค—ीเคคा เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ, เคนเคฐ เคฎเคนाเคชुเคฐुเคท เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ, เคœिเคธे เคœाเคจเคจा เคฅा เคœाเคจ เคฒिเคฏा, เค†เค—े เค•ोเคˆ เคธเคค्เคคा เคจเคนीं เคคो เคขूँเคข़े เค•िเคธे? ‘เคฆเค—्เคงเค•เคฐ्เคฎाเคฃเคฎ्’- เค•เคฐ्เคฎ เคธเคฆा เค•े เคฒिเค เคœเคฒ เคœाเคคा เคนै। เค†เค—े เค•ोเคˆ เคญเค—เคตाเคจ् เคฌเคšा เคนी เคจเคนीं เคคो เคœाเคฏेเค—ा เค•เคนाँ, เคชूเคœेเค—ा เค•िเคธे? เค‡เคธเคฒिเค เคญเคœเคจ เคญी เคธเคฎाเคช्เคค। เค…เคฌ ‘เคญเคœเคจ เคนเคฎाเคฐा เคนเคฐि เค•เคฐें, เคนเคฎ เคชाเคฏे เคตिเคถ्เคฐाเคฎ।’ เคฏเคนी เคนै ‘เคธเคฌ เค•เคฐ्เคฎों เค•ी เคงूเคจी เคœเคฒाเค•เคฐ เคคเคจ เคฎें เคญเคธ्เคฎ เคฐเคฎाเคคा เคนै।’ เค…เคจ्เคค เคฎें เค•เคนเคคे เคนैं, ‘เคฌ्เคฐเคน्เคฎाเคจเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐूเคช เคฎเค—เคจ เคนो, เค†เคช เคนी เค†เคช เคฒเค–ाเคคा เคนै।’ เคตเคน เคธाเคงเค• เค•เคฃ-เค•เคฃ เคฎें เคต्เคฏाเคช्เคค เคฌृเคนเคฆ् เค‰เคธ เคฌ्เคฐเคน्เคฎ เค•े เค†เคจเคจ्เคฆ เคฎें เคจिเคฎเค—्เคจ เคนो เคœाเคคा เคนै। ‘เค†เคช เคนी เค†เคช เคฒเค–ाเคคा เคนै।’ เคญเค—เคตाเคจ् เคœเคฌ เค…เคชเคจाเคคे เคนैं เคคो เค…เคฒเค— เคธे เคœीเคต เคฌเคจाเค•เคฐ เคจเคนीं เคฌैเค ाเคคे- ‘เคœाเคจเคค เคคुเคฎ्เคนเคนि เคคुเคฎ्เคนเค‡ เคนोเค‡ เคœाเคˆ।।’ เคธेเคตเค• เคธเคฆा เค•े เคฒिเค เค–ो เคœाเคคा เคนै, เคธ्เคตाเคฎी เคนी เคถेเคท เคฌเคšा เคฐเคนเคคा เคนै। ‘เคˆเคธ्เคตเคฐ เค…ंเคธ เคœीเคต เค…เคตिเคจाเคธी’- เคฏเคน เคœीเคต เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा เค•ा เคตिเคถुเคฆ्เคง เค…ंเคถ เคนै, เค…เคตिเคจाเคถी เคนै। เคธाเคงเคจा เค•े เคธเคนी เคฆौเคฐ เคฎें เคชเคก़เค•เคฐ เคœเคนाँ เคฎूเคฒ เค•ा เคธ्เคชเคฐ्เคถ เค•िเคฏा, เคœो เค…ंเคถ เคฅा เคตเคน เคฎिเคŸ เค—เคฏा เค”เคฐ เค…ंเคถी เคœो เคต्เคฏाเคชเค• เคฅा, เคถेเคท เคฌเคš เคฐเคนा। เคคो ‘เคธुเคฐเคธเคฐि เคฎिเคฒे เคธो เคชाเคตเคจ เค•ैเคธे। เคˆเคธ เค…เคจीเคธเคนिं เค…ंเคคเคฐ เคคैเคธे।।’ เคตเคน เคตिเคฒเคฏ เคชा เค—เคฏा, เคญเค—เคตाเคจ् เค•ी เคญเค—เคตเคค्เคคा เค•ो เคธเคฐ्เคตเคค्เคฐ เค…เคชเคจे เคฎें เค“เคค-เคช्เคฐोเคค เคชाเคฏा। เคช्เคฐเคญु เคœเคฌ เค…เคชเคจाเคคे เคนैं เคคो เค…เคชเคจा เคช्เคฐเคญुเคค्เคต เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐ เคฆेเคคे เคนैं। เคœीเคต เคฌเคจाเค•เคฐ, เคธेเคตเค• เคฌเคจाเค•เคฐ เคจเคนीं เคฐเค–เคคे เค‡เคธเคฒिเค ‘เค†เคช เคนी เค†เคช เคฒเค–ाเคคा เคนै।’ เคเคธे เคจिเคฐंเคœเคจ เคชเคฆ เค•ो เค•ोเคˆ เคธเคจ्เคค เค…เคตเคถ्เคฏ เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคคा เคนै।

เคธ्เคตाเคฎी เคฌ्เคฐเคน्เคฎाเคจเคจ्เคฆ เคœी เคจे เคถเคฐीเคฐเคธ्เคฅ เคธाเคคों เคšเค•्เคฐों เค•ा เค‰เคฒ्เคฒेเค– เค…เคชเคจे เคชเคฆ เคฎें เคจเคนीं เค•िเคฏा เค•िเคจ्เคคु เคฎेเคฐुเคฆเคฃ्เคก เค•ी เคธीเคข़ी เคฎें เค‡เคจ เคšเค•्เคฐों เค•ा เค…เคจ्เคคเคฐ्เคญाเคต เคธเคฎเคा เคœा เคธเค•เคคा เคนै। เคฎूเคฒाเคงाเคฐ เค•ी เคšเคฐ्เคšा เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค•ी เคนै। เค‡เคธเคธे เค•्เคฐเคฎोเคจ्เคจเคค เคšเค•्เคฐ เคธ्เคตाเคงिเคท्เค ाเคจ เคนै। เคธ्เคต เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนै เค†เคช เคธ्เคตเคฏं, เค…เคงिเคท्เค ाเคจ เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคจिเคตाเคธ เค…เคฐ्เคฅाเคค् เค…เคชเคจे เคธ्เคตเคฐूเคช เค•े เคช्เคฐเคคि เค†เคธ्เคฅा เคธुเคฆृเคข़ เคนो เค—เคฏी। เค…เคฌ เค†เคช เคนเคŸाเคฏे เคจเคนीं เคœा เคธเค•เคคे। เค‰เคธ เคธเคฎเคฏ เค…เคงोเคฎुเค–ी เคทเคก्เคฆเคฒ, เคทเคก्เคตिเค•ाเคฐ เค•ाเคฎ, เค•्เคฐोเคง, เคฒोเคญ, เคฎोเคน, เคฎเคฆ, เคฎเคค्เคธเคฐ เคนैं। เคŠเคง्เคฐ्เคตเคฎुเค–ी เคนोเคจे เคชเคฐ เคฏเคนी เคทเคกैเคถ्เคตเคฐ्เคฏ เคตिเคตेเค•, เคตैเคฐाเค—्เคฏ, เคถเคฎ, เคฆเคฎ, เคค्เคฏाเค— เค”เคฐ เคคिเคคिเค•्เคทा เคฎें เคชเคฐिเคฃिเคค เคนो เคœाเคคे เคนैं। เคฏเคนी เค•เคฎเคฒ เค•ा เค–िเคฒเคจा เคนै। เคธाเคงเคจ เค”เคฐ เคญी เค‰เคจ्เคจเคค เคนोเคจे เคชเคฐ เคฎเคฃिเคชूเคฐเค• เคšเค•्เคฐ เค†เคคा เคนै। เคฏเคนाँ เคฆเคธ เคฆเคฒ เค•เคฎเคฒ เคนै- เคชाँเคš เค•เคฐ्เคฎेเคจ्เคฆ्เคฐिเคฏाँ เค”เคฐ เคชाँเคš เคœ्เคžाเคจेเคจ्เคฆ्เคฐिเคฏाँ, เคœो เคชเคนเคฒे เค…เคงोเคฎुเค–ी เคฅीं เค‡เคท्เคŸोเคจ्เคฎुเค–ी เคนो เคœाเคคी เคนैं। เคฏे เคธंเคฏเคค เคนुเคˆं เคคเคนाँ เคฎเคฃिเคชूเคฐเค•। เคฎเคนाเคชुเคฐुเคทों เคจे เคเค•-เคเค• เคถ्เคตाเคธ เค•ो เคฎเคฃि เค•ी เคธंเคœ्เคžा เคฆी เคนै। ‘เคคाเคค เคญเค—เคคि เคฎเคจि เค‰เคฐ เคฌเคธ เคœाเค•े। เคฆुเค– เคฒเคตเคฒेเคธ เคจ เคธเคชเคจेเคนु เคคाเค•े।।’ เคฏเคน เคญเค•्เคคिเคฐूเคชी เคฎเคฃि เคœिเคธเค•े เคนृเคฆเคฏ เคฎें เคฌเคธเคคी เคนै, เคฐंเคšเคฎाเคค्เคฐ เคญी เคฆुःเค– เค‰เคธเค•े เคฒिเค เคธृเคท्เคŸि เคฎें เค•เคนीं เคนै เคนी เคจเคนीं। เค…เคท्เคŸเคงा เคฎूเคฒ เคช्เคฐเค•ृเคคि เค…เคท्เคŸเคธिเคฆ्เคงि เค•े เคฐूเคช เคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคिเคค เคนो เค—เคˆ। เค•िเคธी-เค•िเคธी เคจे เคฏเคนाँ เค•े เค•เคฎเคฒ เค•ो เค†เค  เคฆเคฒों เคตाเคฒा เค•เคนा เคนै। เคธांเคธाเคฐिเค• เค•ीเคšเคก़ เคธे เคจिเคฐ्เคฒेเคช เคฐเคนเคจे เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคฏोเค—ी เค•ो เค•เคฎเคฒเคตเคค् เค•เคนा เค—เคฏा เคนै।

เคธाเคงเคจा เค‰เคค्เคคเคฐोเคค्เคคเคฐ เค‰เคจ्เคจเคค เคนोเคจे เคชเคฐ เค…เคจाเคนเคค เคšเค•्เคฐ เคฎें เคช्เคฐเคตेเคถ เคฎिเคฒเคคा เคนै। เคฏเคนाँ เคฆ्เคตाเคฆเคถ เค•เคฎเคฒ เค–िเคฒเคคा เคนै। เคฆเคธ เค‡เคจ्เคฆ्เคฐिเคฏाँ เคคो เคฅीं เคนी, เค‡เคธเคฎें เคฎเคจ เค”เคฐ เคฌुเคฆ्เคงि, เคธंเค•เคฒ्เคช เค”เคฐ เคจिเคถ्เคšเคฏ เค•ी เคฆो เคชंเค–ुเคกि़เคฏाँ เค”เคฐ เคฎिเคฒ เค—เคฏीं। เคฆ्เคตाเคฆเคถ เคฆเคฒ เค•เคฎเคฒ เค–िเคฒ เค—เคฏा। เคตเคน เคญเค—เคตाเคจ् เค•ी เคตिเคญूเคคिเคฏों เค•ो เคงाเคฐเคฃ เค•เคฐเคจेเคตाเคฒा เคนो เคœाเคคा เคนै। เคตเคน เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•े เคฅเคชेเคก़ों เคธे เค†เคนเคค เคจเคนीं เคนोเคคा। เคตเคน เค…เคชเคจे เคถ्เคฐेเคฏเคชเคฅ เคชเคฐ เค…เค—्เคฐเคธเคฐ เคฐเคนเคคा เคนै।

เค‡เคธ เค•्เคทเคฎเคคा เค•े เค…เคจเคจ्เคคเคฐ เคตिเคถुเคฆ्เคง เคšเค•्เคฐ เคทोเคกเคถ เคชंเค–ुเคกि़เคฏों เค•ा เคนै। เคฏเคน เคธ्เคฅूเคฒ เคถเคฐीเคฐ เคชाँเคš เคคเคค्เคค्เคต เค•्เคทिเคคि, เคœเคฒ, เคชाเคตเค•, เค—เค—เคจ, เคธเคฎीเคฐ เค•ा เคฌเคจा เคนै। เค‡เคธเค•े เค…เคจ्เคคเคฐाเคฒ เคฎें เคเค• เคธूเค•्เคท्เคฎ เคถเคฐीเคฐ เคนै เคœो เคฎเคจ เค•ा เคธंเคธाเคฐ เคนै, เคตเคน เคธोเคฒเคน เคคเคค्เคค्เคตों เคธे เคฌเคจा เคนै। เคฆเคธ เค‡เคจ्เคฆ्เคฐिเคฏ, เคšเคคुเคท्เคŸเคฏ เค…เคจ्เคคःเค•เคฐเคฃ, เคคैเคœเคธ् เค”เคฐ เคช्เคฐाเคœ्เคž- เค‡เคจเคฎें เคˆเคถ्เคตเคฐीเคฏ เค†เคญा เค•ा เคช्เคฐเคธ्เคซुเคŸเคจ เคนो เคœाเคคा เคนै-

เค•เคฌिเคฐा เคฎเคจ เคจिเคฐ्เคฎเคฒ เคญเคฏा, เคœैเคธे เค—ंเค—ा เคจीเคฐ।
เคชाเค›े เคฒाเค—े เคนเคฐि เคซिเคฐैं, เค•เคนเคค เค•เคฌीเคฐ เค•เคฌीเคฐ।।

เคธोเคฒเคน เคคเคค्เคค्เคตों เค•ा เคฏเคน เคธूเค•्เคท्เคฎ เคถเคฐीเคฐ เคœเคฌ เคตिเคถुเคฆ्เคง เคนो เค—เคฏा เคคเคนाँ เค†เคœ्เคžाเคšเค•्เคฐ। เคธ्เคตाเคฎी เค”เคฐ เคธेเคตเค• เค†เคฎเคจे-เคธाเคฎเคจे เคนो เคœाเคคे เคนैं। เคฏเคนी เค‡เคธ เคšเค•्เคฐ เค•े เคฆो เคฆเคฒ เคนैं। เคธाเคงเค• เค•ो เค•ेเคตเคฒ เค†เคœ्เคžाเคชाเคฒเคจ เค•เคฐเคจा เคนै। เค‰เคจ्เคนीं เค•े เคจिเคฐ्เคฆेเคถเคจ เคฎें เคšเคฒเคคे-เคšเคฒเคคे เคœเคฌ เคธाเคงเคจा เค”เคฐ เค‰เคจ्เคจเคค เคนुเคˆ เคคो เค…เคจ्เคคिเคฎ เคšเค•्เคฐ เคธเคนเคธ्เคค्เคฐाเคฐ เคšเค•्เคฐ เค†เคคा เคนै। เคธเคนเคธ्เคค्เคฐ  เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เค…เคจเคจ्เคค เคญी เคนोเคคा เคนै। เค…เคจเคจ्เคค เคช्เคฐเคตृเคค्เคคिเคฏाँ เคœเคฌ เค‡เคท्เคŸोเคจ्เคฎुเค–ी เคนो เคœाเคฏँ, เคญเค—เคตाเคจ् เค•ी เค†เคœ्เคžा เคฎें เคšเคฒเคคे-เคšเคฒเคคे เคเค• เคญी เคช्เคฐเคตृเคค्เคคि เค…เคงोเคฎुเค–ी เคจเคนीं เคฐเคน เค—เคˆ, เคคเคนाँ ‘เคตिเคถ्เคตे เค…เคฃुः เคธ เคตिเคท्เคฃुः’- เคตिเคถ्เคต เคฎें เคœो เค…เคฃुเคฐूเคช เคธे เคต्เคฏाเคช्เคค เคธเคค्เคคा เคนै เคตเคน เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा เค…เคชเคจी เค…เคจुเคญूเคคि เคฆेเคจे เคฒเค—เคคे เคนैं। เค…เคชเคจी เคตिเคญूเคคिเคฏों เคธे เค…เคตเค—เคค เค•เคฐाเคคे เคนैं। เคธाเคงเคจ เคจเคนीं เคธเคฎเคเคคा เคคो เค•ाเค•เคญुเคธुเคฃ्เคกि เค•ी เคคเคฐเคน, เค…เคฐ्เคœुเคจ เค•ी เคคเคฐเคน เคญเค—เคตाเคจ् เค‰เคธे เคตिเคฐाเคŸ् เคฐूเคช เค•ा เคฆเคฐ्เคถเคจ เค•เคฐाเคคे เคนैं। เค‰เคธे เคœाเคจเค•เคฐ เคธाเคงเค• เค‰เคธी เคญाเคต เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เคนो เค—เคฏा। ‘เคœाเคจเคค เคคुเคฎ्เคนเคนिं เคคुเคฎ्เคนเค‡ เคนोเค‡ เคœाเคˆ।’ เคœीเคต เค•ी เคธंเคœ्เคžा เคธเคฎाเคช्เคค। เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा เค‰เคธ เคคเคจ เค•ो เค…เคชเคจा เคจिเคตाเคธ เคฌเคจा เคฒेเคคा เคนै।

‘เคฐाเคฎ เคญเค—เคค เคนिเคค เคจเคฐ เคคเคจ เคงाเคฐी। เคธเคนि เคธंเค•เคŸ เค•िเคฏे เคธाเคงु เคธुเค–ाเคฐी।।’ เคญเค•्เคค เค•े เคนिเคค เค•े เคฒिเค เคญเค—เคตाเคจ् เค‰เคธ เคจเคฐ เค•ा เคคเคจ เคงाเคฐเคฃ เค•เคฐ เคฒेเคคे เคนैं। เคธंเค•เคŸ เคธเคนเคจ เค•เคฐ เคญी เคธเคจ्เคคों เค•ो เคธुเค–ी เค•เคฐ เคฆेเคคे เคนैं।

เคธाเคฐांเคถเคคः เคนเค , เค•ुเคฃ्เคกเคฒिเคจी, เคตिเคญिเคจ्เคจ เคšเค•्เคฐों เค•ी เคชเคฐिเค•เคฒ्เคชเคจा เคธाเคงเค• เค•ो เค…เคจ्เคคเคฐ्เคฎुเค–ी เค•เคฐเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เคฎाเคค्เคฐ เคนै। เค…เคงिเค•ांเคถ เคธเคจ्เคคों เคจे เคšเค•्เคฐ-เคญेเคฆเคจ เค•ी เค…เคชेเค•्เคทा เคญเค•्เคคि เค•ो เคถ्เคฐेเคท्เค  เคฎाเคจा เคนै; เค•्เคฏोंเค•ि เคญเค•्เคคि เคธे เคฏे เคธเคญी เค…เคตเคธ्เคฅाเคँ เค…เคชเคจे เค†เคช เคธเคนเคœ เคนी เคชाเคฐ เคนो เคœाเคคी เคนैं। เค‡เคธीเคฒिเค เคช्เคฐाเคšीเคจ เค†เคฐ्เคทเค—्เคฐเคจ्เคฅों เคฎें เค‡เคจเค•ी เคšเคฐ्เคšा เคคเค• เคจเคนीं เคนै। เคฎเคจ เค•े เคจिเคฐोเคง เค•े เคธाเคฅ เคนी เคญเค—เคตाเคจ् เค•ी เคธ्เคฅिเคคि- เคฎเคนाเคชुเคฐुเคทों เคจे เคธเคฎเคฏ-เคธเคฎเคฏ เคชเคฐ เคฏเคนी เคธเคฎเคाเคฏा เคนै। เคธเคฎ्เคชूเคฐ्เคฃเคคः เคคเคฅा เค•्เคฐเคฎเคฌเคฆ्เคง เคœाเคจเคจे เค•े เคฒिเค เค†เคชเค•ा เคถाเคธ्เคค्เคฐ เค—ीเคคा เคนै। เคญเค—เคตाเคจ् เคถ्เคฐीเค•ृเคท्เคฃोเค•्เคค เค—ीเคคा เคฏोเค—เคฆเคฐ्เคถเคจ เคนै। เค‡เคธ เค—ीเคคा เค•ी เคชเคฐिเคญाเคทा ‘เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เค—ीเคคा’ (Yatharth Geeta) เค†เคถ्เคฐเคฎ เคธे เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เคนुเคˆ เคนै। เค…เคตเคฒोเค•เคจ เคธे เคฏोเค—-เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคงी, เคถ्เคฐेเคฏ-เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคงी เค•ोเคˆ เคญ्เคฐाเคจ्เคคि เค†เคชเค•ो เค•เคญी เคจเคนीं เคนोเค—ी।

।। เฅ เคถ्เคฐी เคธเคฆ्เค—ुเคฐुเคฆेเคต เคญเค—เคตाเคจ् เค•ी เคœเคฏ।।

No comments:

Post a Comment

How can I improve my productivity at work?

Improving productivity at work involves strategic planning, effective time management, and adopting habits that enhance focus. Here are some...